การวัดคุณภาพบริการการดูแลรักษาผู้ติดเชื้อเอชไอวีและผู้ป่วยเอดส์ ประเทศไทย

ผู้แต่ง

  • ชีวนันท์ เลิศพิริยสุวัฒน์ สำนักโรคเอดส์ วัณโรค และโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ กรมควบคุมโรค
  • ศรีลัย เรืองชัย สำนักโรคเอดส์ วัณโรค และโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ กรมควบคุมโรค
  • ชื่นกมล เสถบุตร สำนักโรคเอดส์ วัณโรค และโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ กรมควบคุมโรค
  • กาญจนา ฟักทองคำ สำนักโรคเอดส์ วัณโรค และโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ กรมควบคุมโรค
  • วิภา ภาวนาภรณ์ สำนักโรคเอดส์ วัณโรค และโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ กรมควบคุมโรค

คำสำคัญ:

การวัดคุณภาพ, การดูแลรักษาเอชไอวี, ผู้ติดเชื้อเอชไอวีและผู้ป่วยเอดส์

บทคัดย่อ

โครงการพัฒนารูปแบบการพัฒนาคุณภาพบริการในการดูแลรักษาผู้ติดเชื้อเอชไอวีและผู้ป่วยเอดส์ได้ถูกริเริ่มดำเนินการตั้งแต่ปี พ.ศ. 2546 การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อประมวลผลการพัฒนาของโครงการฯและนำเสนอผลการวัดคุณภาพบริการฯในภาพรวมของประเทศ ในช่วงปีงบประมาณ 2548-2553 ด้วยโปรแกรมHIVQUAL-T และ Pediatric HIVQUAL-T พบว่า มีการขยายโครงการฯไปยังโรงพยาบาลรัฐทั่วประเทศมีการจัดตั้งคณะกรรมการด้านการพัฒนาคุณภาพบริการการดูแลรักษาผู้ติดเชื้อเอชไอวีและผู้ป่วยเอดส์ในระดับเขตและจังหวัด และการปรับปรุงโปรแกรมการวัด ในปี พ.ศ. 2553 มีการพัฒนาศักยภาพพี่เลี้ยงด้านการพัฒนาคุณภาพฯ 355 คน ในการวัดคุณภาพบริการฯ ตามตัวชี้วัดหลัก พบว่า การบริการสุขภาพที่เกี่ยวกับการติดเชื้อเอชไอวีเกือบทุกตัวชี้วัดมีแนวโน้มความครอบคลุมเพิ่มขึ้น เฉพาะในปี พ.ศ. 2553 มีกลุ่มตัวอย่างผู้ป่วยผู้ใหญ่49,559 ราย จากโรงพยาบาล 748 แห่ง และ ผู้ป่วยเด็ก 3,418 ราย ในการวิเคราะห์การบริการในตัวชี้วัดเกือบทั้งหมด ในปีนั้นมีความครอบคลุมสูงมากกว่าร้อยละ 80 ยกเว้น การตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก ร้อยละ 70.0 การป้องกันโรค Penicilliosis แบบปฐมภูมิร้อยละ 43.4 และโรคติดเชื้อ MAC แบบปฐมภูมิ ร้อยละ25.6 และการเปิดเผยสถานะการติดเชื้อเอชไอวีในเด็ก ร้อยละ 74.5 มีผลการวัดจากตัวชี้วัดในกลุ่มผู้ป่วยเด็กบางตัวที่มีแนวโน้มลดลง ได้แก่ การคัดกรองวัณโรค การประเมินพัฒนาการ และการให้วัคซีนอย่างเหมาะสมตามอายุซึ่งน่าจะเป็นผลจากการขยายจำนวนโรงพยาบาลเข้าร่วมโครงการฯคณะผู้ศึกษามีข้อเสนอแนะว่า ควรดำเนินโครงการพัฒนาคุณภาพฯ และจัดให้มีการวัดผลอย่างต่อเนื่องควรสร้างความยั่งยืนของโครงการฯ โดยเน้นการสร้างความเข้มแข็งของเครือข่ายในทุกระดับ และส่งเสริมการเชื่อมโยง งานพัฒนาคุณภาพด้านเอดส์กับการพัฒนาและรับรองคุณภาพโรงพยาบาล

Downloads

Download data is not yet available.

เอกสารอ้างอิง

1. Lolekha R, Chunwimaleung S, HansudewechakulR, Leawsrisook P, Prasitsuebsai W, SrisamangP, et al. Pediatric HIVQUAL-T: Measuring and
improving the quality of pediatric HIV care in Thailand, 2005-2007. The Joint Commission Journal on Quality and Patient Safety 2010; 36 (12): 541-51.

2. Chasombat S, Lertpiriyasuwat C, ThanprasertsukS, Suebsaeng L, Lo YR. The national access toantiretroviral program for PHA (NAPHA) in Thailand. Southeast Asia J Trop Med PublicHealth 2006; 37: 704-15.

3. Phanuphak P. Antiretroviral treatment in resource-limited settings: what can we learn fromthe existing programmes in Thailand? AIDS 2004; 18: S33-S38.

4. McConnell MS, Chasombat S, Siangphoe U,Yuktanont P, Lolekha R, Pattarapayoon N, et al. National program scale-up and patient outcomes in a pediatric antiretroviral treatment program,Thailand, 2000-2007. J Acquir ImmuneDefic Syndr 2010; 54(4): 423-9.

5. คณะกรรมการแห่งชาติว่าด้วยการป้องกันและ แก้ไขปัญหาเอดส์. รายงานความก้าวหน้าระดับประเทศตามปฏิญญาว่าด้วยพันธกรณีเรื่อง เอชไอวี/เอดส์ประเทศไทย มกราคม 2551-ธันวาคม 2552.ปทุมธานี: บริษัทเฟื่องฟ้าพริ้นติ้ง จำกัด, สิงหาคม2553.

6. Family Health International and Bureau of AIDS,TB and STIs. The Asian Epidemic Model(AEM) projections for HIV/AIDS in Thailand: 2005-2025. Nonthaburi: Bureau of AIDS, TB and STIs, 2008.

7. ศูนย์ความร่วมมือไทย-สหรัฐด้านสาธารณสุขสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ และสำนักโรคเอดส์ วัณโรค และโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์กระทรวงสาธารณสุข. คู่มือการพัฒนาคุณภาพการดูแลรักษาผู้ติดเชื้อเอชไอวีและผู้ป่วเอดส์ด้วยรูปแบบ HIVQUAL-T สำหรับผู้ติดเชื้อเอชไอวีและผู้ป่วยเอดส์ในประเทศไทย. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย, ธันวาคม 2550.

8. สมศักดิ์ ศุภวิทย์กุล, เสาวนีย์ สีสองสม, รังสิมาโล่เลขา, สุชิน จันทร์วิเมลือง, Philip Mock,Kimberley K. Fox และคณะ. การวัดผลการปฏิบัติงานการดูแลผู้ติดเชื้อและผู้ป่วยเอดส์ผู้ใหญ่ด้านการแพทย์ด้วยโปรแกรมคอมพิวเตอร์HIVQUAL-T เพื่อการพัฒนาคุณภาพอย่างต่อเนื่องและยั่งยืน.(บทคัดย่อ BO0070). นำเสนอในการสัมมนาระดับชาติเรื่องโรคเอดส์ครั้งที่ 10,กรุงเทพมหานคร, 13-15 กรกฏาคม 2548.

9. Ningsanond P, Supawitkul S, Bhakeecheep S,Srisongsom S, Chunwimaleung S, Lolekha R, etal. Partnerships for national scale-up of the HIVQUAL-T model for quality improvement in HIV care [Abstract TUAE0103]. Presented atthe XVII International AIDS Conference, Mexico City, August 3-8, 2008.

10. ศูนย์ความร่วมมือไทย-สหรัฐด้านสาธารณสุขสำนักโรคเอดส์ วัณโรคและโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ และสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ. คู่มือการใช้โปรแกรม HIVQUAL-T Version 5 สำหรับพัฒนาคุณภาพผู้ติดเชื้อเอชไอวี/เอดส์ในประเทศไทย. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซน์, สิงหาคม 2554.

11. สำนักโรคเอดส์ วัณโรค และโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์. โครงการพัฒนาคุณภาพบริการการดูแลรักษาผู้ติดเชื้อเอชไอวี/เอดส์ผู้ใหญ่และเด็กในประเทศไทย. http://www.cqihiv.com. เข้าดูเมื่อ2 ตุลาคม 2554.

12. ปฐมา สุทธา. การติดเชื้อ Mycobacterium aviumcomplex ในผู้ป่วยเอดส์. วารสารควบคุมโรค 2549;32(1): 73-80.

13. ศูนย์พัฒนาระบบบริการยาต้านไวรัสสำหรับผู้ติดเชื้อเอชไอวีและ ผู้ป่วยเอดส์ในประเทศไทย.แนวทางการตรวจวินิจฉัยและการดูแลรักษาผู้ติด
เชื้อเอชไอวีและผู้ป่วยเอดส์ระดับชาติปี พ.ศ. 2553.กรุงเทพ: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทยจำกัด, กันยายน 2553.

14. Chasombat S, McConnell MS, Siangphoe U,Yuktanont P, Jirawattanapisal T, Fox K, et al.National expansion of antiretroviral treatment iThailand, 2000-2007: Program scale-up andpatient outcomes. J Acquir Immune Defic Syndr2009; 50(5): 506-12.

15. Fakthongkham K, Ningsanond P, Leusaree T, Jiatha K. Promoting cervical cancer screening for women with HIV/AIDS in the pilotimplementationin 3 provinces in Thailand. Presented at the XVI International AIDS Conference,Toronto, Canada, August 13-18, 2006.

16. Ningsanond P, Fakthongkham K, Leusaree T. Quality improvement (QI) of HIV/AIDS treatment and care in northern Thailand: a systematic approach. Presented at the XVI International AIDS Conference,Toronto, Canada, August 13-18, 2006.

17. Silimperi DR, Franco LM, Zanten TVV,Macaulay C. A framework for institutionalizingquality assurance. International Journal for Quality in Health Care 2002; 14 (1): 67-73.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

28-09-2012

รูปแบบการอ้างอิง

1.
เลิศพิริยสุวัฒน์ ช, เรืองชัย ศ, เสถบุตร ช, ฟักทองคำ ก, ภาวนาภรณ์ ว. การวัดคุณภาพบริการการดูแลรักษาผู้ติดเชื้อเอชไอวีและผู้ป่วยเอดส์ ประเทศไทย. Dis Control J [อินเทอร์เน็ต]. 28 กันยายน 2012 [อ้างถึง 28 ธันวาคม 2025];38(3):215-27. available at: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/DCJ/article/view/155273

ฉบับ

ประเภทบทความ

นิพนธ์ต้นฉบับ