การบังคับใช้กฎหมายควบคุมการบริโภคยาสูบและเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ในเขตปริมณฑลกรุงเทพมหานคร ปี 2553-2554

บทคัดย่อ

การศึกษานี้เป็นการวิจัยเชิงสำรวจ มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินการบังคับใช้กฎหมายตาม พ.ร.บ. ควบคุมการบริโภคยาสูบและเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และศึกษาสภาพการณ์และปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการปฏิบัติงานของเจ้าหน้าที่ในพื้นที่เขตปริมณฑลกรุงเทพมหานคร ทำการเก็บข้อมูลโดยแบบบันทึกการตรวจสถานที่และแบบสัมภาษณ์ที่ผู้วิจัยสร้างขึ้น วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณโดยโปรแกรมสำเร็จรูป ด้วยสถิติร้อยละ และChi-square และเชิงคุณภาพโดยการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการศึกษาพบว่า สถานที่สาธารณะ/สถานที่ราชการ และสถานประกอบการ จำนวนทั้งสิ้น 286 แห่ง มีการฝ่าฝืนกฎหมายมากที่สุดในเรื่องการจัดหรือดำเนินการให้สถานที่เป็นเขตปลอดบุหรี่ รองลงมาได้แก่การจำหน่ายผลิตภัณฑ์ยาสูบให้เด็กที่มีอายุต่ำกว่า 18 ปีหรือจำหน่ายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ให้เด็กที่มีอายุต่ำกว่า 20 ปี ด้านการปฏิบัติงานของพนักงานเจ้าหน้าที่ พบว่าการดำเนินงานส่วนใหญ่เป็นการบูรณาการร่วมกับการปฏิบัติงานอื่น หรือร่วมกับหน่วยงานอื่น โดยมีปัจจัยสนับสนุนการปฏิบัติงาน ได้แก่ การที่พนักงานเจ้าหน้าที่ไม่สูบบุหรี่ การได้รับการอบรม/ประชุม/สัมมนาเกี่ยวกับการควบคุมการบริโภคยาสูบและเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ลักษณะการปฏิบัติงานที่เป็นงานหลักและการที่เจ้าหน้าที่มีความเห็นว่าได้ทำหน้าที่ของพนักงานเจ้าหน้าที่ตาม พ.ร.บ.ดังกล่าวเต็มที่ เป็นปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการปฏิบัติงานอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ สิ่งที่ต้องดำเนินการต่อไปคือการทบทวน ปรับปรุงกฎหมาย การเพิ่มความเข้มงวดในการปฏิบัติของพนักงานเจ้าหน้าที่ การสร้างกลไกในการบูรณาการระหว่างหน่วยงาน รวมทั้งเพิ่มการมีส่วนร่วมในการเฝ้าระวังของภาคีเครือข่าย