การควบคุมลูกน้ำยุงรำคาญ โดยใช้ Novaluron ในแหล่งน้ำขัง
คำสำคัญ:
โนวาลูรอน, สารยับยั้งการลอกคราบ, การควบคุมลูกน้ำยุงรำคาญบทคัดย่อ
ความชุกชุมยุงรำคาญในเขตเทศบาลเมืองเสนายังคงสูงอยู่มาก แม้ว่ามีการพ่นสารเคมีกำจัดยุงแล้ว เนื่องจากยังมีน้ำเน่าขังบริเวณใต้ถุนบ้านซึ่งเป็นแหล่งเพาะพันธุ์ยุงรำคาญอยู่ทั่วไป สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 1 กรุงเทพฯ จึงทำการศึกษาการใช้สาร Novaluron เพื่อควบคุมลูกน้ำยุงรำคาญในแหล่งน้ำเน่าขังบริเวณบ้านพักอาศัย หลังฉีดพ่นสารดังกล่าวขนาดปริมาณสารออกฤทธิ์ 10 มิลลิกรัม/ตารางเมตร สามารถลดความชุกชุมลูกน้ำยุงรำคาญ ระยะ 2-4 และตัวโม่งได้ร้อยละ 50 ภายใน 24 ชั่วโมง และมีฤทธิ์ตกค้างในการยับยั้งการลอกคราบของลูกน้ำ ในแหล่งน้ำขังไม่ให้เจริญเข้าสู่ระยะยุงตัวเต็มวัยนาน 4 สัปดาห์ การใช้สาร Novaluron ฉีดพ่นในแหล่งน้ำเน่าขัง เป็นวิธีการทางเลือกหนึ่งในการควบคุมลูกน้ำยุงรำคาญ แม้ว่าสารนี้มีความปลอดภัยต่อสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม แต่มีผลต่อสัตว์จำพวกครัสเตเชียน เช่น ปู กุ้ง ไรน้ำ และตัวอ่อนแมลงอื่นๆ ที่ไม่ต้องการกำจัด เป็นต้น
Downloads
Download data is not yet available.
เอกสารอ้างอิง
1. กองสาธารณสุขและสิ่งแวดล้อม สำนักงานเทศบาลเมืองเสนา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
2. เทศบาลเมืองเสนา (ข้ออมูลสภาพทั่วไป โครงสร้างพื้นฐานและสาธารณูปโภค) [Internet], กรุงเทพฯ: สมาคมสันนิบาตเทศบาลแห่งประเทศไทย; [เข้าถึงเมื่อวันที่ 5 กุมภาพันธ์ 2555], [7 หน้า]. จาก: http://www.nmt.or.th/ayutthaya/ sena/default.aspx
3. WHO Specifications and Evaluations for Public Health Pesticides NOVALURON [Internet]. Geneva: World Health Organization; [cited 2009 Mar 30]; p. 11-27. Available from: http:// www. who. int/whoes/quality/en/Nova luron_e valuation_Dec_200 4.pdf
4. Rozendaal JA. Vecter control, Methods for use by individuals and communities, [place unknown]: World Health Organization Geneva; 1997. 397 p.
5. World Health Organization. Report of the eighth WHOPES working group meeting. WHO/CDS/ WHOPES/ 2005.10. 2005.
6. Mulla MS, Thavara U, Tawatsin A, Chompoosri J, Zaim M, Su T. Laboratory and field evaluation of Novaluron a new Acylurea Insect Growth Regulator against Aedes aegypti (Diptera: Cu- licidae). J Vector Ecol 2003; 28(2):241-54.
7. Tawatsin A, Thavara U, Bhakdeenuan P, Chompoosri J, Siriyasatien P, Asavadachanukorn P, et al. Field evaluation of Novaluron, a chitin synthesis inhibitor lavicide, against mosquito larvae in polluted water in urban areas of Bangkok, Thailand. Southeast Asian J Trop Med Public Health. 2007 May;38(3):434-41.
8. WHO Pesticide evaluation scheme (WHOPES). Pesticides and their application, for the control of vectors and pests of public health importance [Internet]. 6th ed. [Geneva]: Department of Control of Neglected Tropical Diseases (WHOPES); WHO / CDS /NTD / WHOPES / GCDPP / 2006.1. Chapter 3, Mosquitoes; [cited 2007 Mar 3]; p. 22-37. Available from: http://whqlibdoc. who.int/hq /2006/ WHO_CDS_NTD_ WHOPES, GCDPP,2 006.1 _eng.pdf
9. World Health Organization. Novaluron in Drinking-water: Use for vector control in drinking- water Sources and containers. Background docu¬ment for development of WHO Guidelines for drinking-water quality [Internet]. [Geneva]: WHO/HSE/AMR/08.03/11. [cited 2009 Mar 30]; p. 1-6. Available from: http:// www.who.int/water_ sanitation_health/ gdwqrevision/novaluron_2 add_feb 2008 .pdf
10. Rattanarithikul R, Harrison BA, Panthusiri P, Coleman RE. Illustrated keys to the mosquitoes of Thailand I. background; geographic distribu¬tion; list of genera, subgenera, and species; and a key to the genera. Southeast Asian J Trop Med Public Health. 2005;36 suppl 1:1-80.
11. Rattanarithikul R, Harbach RE, Harrison BA, Panthusiri p, Jones JW, Coleman RE. Illustrated keys to the mosquitoes of Thailand II. Genera Culex and Lutzia. Southeast Asian J Trop Med Public Health. 2005;36 suppl 2:1-97.
12. World Health Organization. Lymphatic filari-asis: the disease and its control. Fifth report of the WHO Expert Committee on Filariasis. WHO Technical Report Series 821. Geneva: WHO, 1992.
13. Michael JT, David JD, Michael RS, Monica LO, Theodore GA, Jamie AB. An update on the potential of North American Mosquitoes (Diptera: Culicidae) to transmit West Nile vims. J Med Entomol [Internet]. 2005 Jan [cited 2012 Mar 16]; 42(l):57-62. Available from: http://www.dtic.mil/cgi-bin/GetTRDoc? AD=ADA434597
14. De Meillon B, Paing M, Sebastian A, Khan ZH. Outdoor resting in Culex pipens fatigans in Rangoon, Burma. Bull WHO [Internet]. 1976 [cited 2012 Mar 19];36(l):67-73.
15. De Meillon B, Hayashi S, Sebastian A. Infection and reinfection of Culex pipiens fatigans with Wuchereria bancrofti and the loss of mature larvae in blood-feeding. Bull WHO [Internet]. 1976 [cited 2012 Mar 19]; 36(1): 81-90.
16. De Meillon B, Grab B, Sebastian A. Evaluation of Wuchereria bancrofti infection in Culex pipens fatigans in Rangoon, Burma. Bull WHO [Internet], 1976 [cited 2012 Mar 19]; 36(1): 91-100.
17. Goddard J. Physician's Guide to arthropods of medical importance. 3 rd ed. Boca Raton (FL): CRC Press; 2000. 403 p.
18. Paramasivan R, Mishra AC, Mourya DT. West Nile vims: the Indian scenario. Indian J Med Res [Internet]. 2003 Sep [cited 2012 Mar 16];118:101-8. Available from: http:// repository.ias.ac.in/19924/1/314.pdf
19. Clements AN. The biology of mosquitoes. 2 vols. London: Chapman & Hall Press; 1996. 441 p.
20. Bram RA. Contribution to the mosquito fauna of Southeast Asia II: The genus Culex in Thailand (Diptera: Culicidae). Contrib Amer Ent Inst. 1967; 2(1): 1-292.
2. เทศบาลเมืองเสนา (ข้ออมูลสภาพทั่วไป โครงสร้างพื้นฐานและสาธารณูปโภค) [Internet], กรุงเทพฯ: สมาคมสันนิบาตเทศบาลแห่งประเทศไทย; [เข้าถึงเมื่อวันที่ 5 กุมภาพันธ์ 2555], [7 หน้า]. จาก: http://www.nmt.or.th/ayutthaya/ sena/default.aspx
3. WHO Specifications and Evaluations for Public Health Pesticides NOVALURON [Internet]. Geneva: World Health Organization; [cited 2009 Mar 30]; p. 11-27. Available from: http:// www. who. int/whoes/quality/en/Nova luron_e valuation_Dec_200 4.pdf
4. Rozendaal JA. Vecter control, Methods for use by individuals and communities, [place unknown]: World Health Organization Geneva; 1997. 397 p.
5. World Health Organization. Report of the eighth WHOPES working group meeting. WHO/CDS/ WHOPES/ 2005.10. 2005.
6. Mulla MS, Thavara U, Tawatsin A, Chompoosri J, Zaim M, Su T. Laboratory and field evaluation of Novaluron a new Acylurea Insect Growth Regulator against Aedes aegypti (Diptera: Cu- licidae). J Vector Ecol 2003; 28(2):241-54.
7. Tawatsin A, Thavara U, Bhakdeenuan P, Chompoosri J, Siriyasatien P, Asavadachanukorn P, et al. Field evaluation of Novaluron, a chitin synthesis inhibitor lavicide, against mosquito larvae in polluted water in urban areas of Bangkok, Thailand. Southeast Asian J Trop Med Public Health. 2007 May;38(3):434-41.
8. WHO Pesticide evaluation scheme (WHOPES). Pesticides and their application, for the control of vectors and pests of public health importance [Internet]. 6th ed. [Geneva]: Department of Control of Neglected Tropical Diseases (WHOPES); WHO / CDS /NTD / WHOPES / GCDPP / 2006.1. Chapter 3, Mosquitoes; [cited 2007 Mar 3]; p. 22-37. Available from: http://whqlibdoc. who.int/hq /2006/ WHO_CDS_NTD_ WHOPES, GCDPP,2 006.1 _eng.pdf
9. World Health Organization. Novaluron in Drinking-water: Use for vector control in drinking- water Sources and containers. Background docu¬ment for development of WHO Guidelines for drinking-water quality [Internet]. [Geneva]: WHO/HSE/AMR/08.03/11. [cited 2009 Mar 30]; p. 1-6. Available from: http:// www.who.int/water_ sanitation_health/ gdwqrevision/novaluron_2 add_feb 2008 .pdf
10. Rattanarithikul R, Harrison BA, Panthusiri P, Coleman RE. Illustrated keys to the mosquitoes of Thailand I. background; geographic distribu¬tion; list of genera, subgenera, and species; and a key to the genera. Southeast Asian J Trop Med Public Health. 2005;36 suppl 1:1-80.
11. Rattanarithikul R, Harbach RE, Harrison BA, Panthusiri p, Jones JW, Coleman RE. Illustrated keys to the mosquitoes of Thailand II. Genera Culex and Lutzia. Southeast Asian J Trop Med Public Health. 2005;36 suppl 2:1-97.
12. World Health Organization. Lymphatic filari-asis: the disease and its control. Fifth report of the WHO Expert Committee on Filariasis. WHO Technical Report Series 821. Geneva: WHO, 1992.
13. Michael JT, David JD, Michael RS, Monica LO, Theodore GA, Jamie AB. An update on the potential of North American Mosquitoes (Diptera: Culicidae) to transmit West Nile vims. J Med Entomol [Internet]. 2005 Jan [cited 2012 Mar 16]; 42(l):57-62. Available from: http://www.dtic.mil/cgi-bin/GetTRDoc? AD=ADA434597
14. De Meillon B, Paing M, Sebastian A, Khan ZH. Outdoor resting in Culex pipens fatigans in Rangoon, Burma. Bull WHO [Internet]. 1976 [cited 2012 Mar 19];36(l):67-73.
15. De Meillon B, Hayashi S, Sebastian A. Infection and reinfection of Culex pipiens fatigans with Wuchereria bancrofti and the loss of mature larvae in blood-feeding. Bull WHO [Internet]. 1976 [cited 2012 Mar 19]; 36(1): 81-90.
16. De Meillon B, Grab B, Sebastian A. Evaluation of Wuchereria bancrofti infection in Culex pipens fatigans in Rangoon, Burma. Bull WHO [Internet], 1976 [cited 2012 Mar 19]; 36(1): 91-100.
17. Goddard J. Physician's Guide to arthropods of medical importance. 3 rd ed. Boca Raton (FL): CRC Press; 2000. 403 p.
18. Paramasivan R, Mishra AC, Mourya DT. West Nile vims: the Indian scenario. Indian J Med Res [Internet]. 2003 Sep [cited 2012 Mar 16];118:101-8. Available from: http:// repository.ias.ac.in/19924/1/314.pdf
19. Clements AN. The biology of mosquitoes. 2 vols. London: Chapman & Hall Press; 1996. 441 p.
20. Bram RA. Contribution to the mosquito fauna of Southeast Asia II: The genus Culex in Thailand (Diptera: Culicidae). Contrib Amer Ent Inst. 1967; 2(1): 1-292.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
28-09-2012
รูปแบบการอ้างอิง
1.
โรจน์ฤทัย เ, กลั่นเรืองแสง ร, อดิศัยมนตรี ส, สามัง ย, บุญจุน บ, เลิศวิธี ช. การควบคุมลูกน้ำยุงรำคาญ โดยใช้ Novaluron ในแหล่งน้ำขัง. Dis Control J [อินเทอร์เน็ต]. 28 กันยายน 2012 [อ้างถึง 27 ธันวาคม 2025];38(2):138-46. available at: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/DCJ/article/view/155151
ฉบับ
ประเภทบทความ
นิพนธ์ต้นฉบับ
สัญญาอนุญาต
บทความที่ลงพิมพ์ในวารสารควบคุมโรค ถือว่าเป็นผลงานทางวิชาการหรือการวิจัย และวิเคราะห์ตลอดจนเป็นความเห็นส่วนตัวของผู้เขียน ไม่ใช่ความเห็นของกรมควบคุมโรค ประเทศไทย หรือกองบรรณาธิการแต่ประการใด ผู้เขียนจำต้องรับผิดชอบต่อบทความของตน
