การศึกษาความชุกโรคติดต่อระหว่างสัตว์และคน ในสัตว์ฟันแทะ หลังภาวะอุทกภัย ปี 2554

บทคัดย่อ

การศึกษานี้เป็นการศึกษาวิจัยเชิงสำรวจแบบ cross-sectional surveys โดยดักจับสัตว์ฟันแทะในพื้นที่ หลังประสบอุทกภัยในพื้นที่กรุงเทพมหานคร พระนครศรีอยุธยา และลพบุรี ระยะเวลาดำเนินการระหว่างเดือนพฤศจิกายน 2554 - กุมภาพันธ์ 2555 ดักจับหนูได้จำนวน 292 ตัว อัตราส่วนเพศผู้ต่อเพศเมีย 1:1.19 จำแนก หนูได้ 7 ชนิด ได้แก่ หนูท่อ (Rattus norvegicus), หนูท้องขาว (Rattus rattus) หนูพุกใหญ่ (Bandicota indica) หนูจี๊ด (Rattus exulans) หนูนาใหญ่ (Rattus argentiventer) หนูพุกเล็ก (Bandicota savilei) และหนูนาชาวเขา (Rattus nitidus) ร้อยละ 57.9, 20.5, 13.7, 4.5, 1.4, 1.0 และ 1.0 และพบปรสิตภายนอกดังนี้ ไรอ่อน หมัด เห็บ ร้อยละ 13.4, 6.5 และ 0.3 สำหรับผลการตรวจพบแอนติบอดีต่อเชื้อสครับไทฟัสในทุกพื้นที่การศึกษา คิดเป็นร้อยละ 36.2 พบในหนู 5 ชนิด ได้แก่ หนูท่อ (R.norvegicus) หนูท้องขาว (R.rattus) หนูพุกใหญ่ (B.indica) หนูนาใหญ่ (R.argentiventer) และหนูจี๊ด (R.exulans) ร้อยละ 22.1, 8.3, 3.4, 1.4 และ 1.0 ตามลำดับ พบว่า มีความแตกต่างระหว่างชนิดของหนูที่พบแอนติบอดีอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value <0.01) สำหรับแอนติบอดีต่อมิวรีนไทฟัสทุกพื้นที่การศึกษาพบเช่นเดียวกัน คิดเป็นร้อยละ 10.3 พบในหนู 3 ชนิด ได้แก่ หนูท่อ (R.norvegicus), หนูท้องขาว (R.rattus) และหนูจี๊ด (R.exulans) ร้อยละ 7.6, 1.7 และ 1.0 แต่ไม่พบแอนติบอดีต่อทิคไทฟัสจากตัวอย่างที่ส่งตรวจ พบเชื้อเลปโตสไปร่าชนิดก่อโรคในหนูท่อ (R.norvegicus) ร้อยละ 1.4 แต่ไม่พบในหนูชนิดอื่น พบพยาธิปอดหนูหรือพยาธิหอยโข่ง (Angiostrongylus cantonensis) ในหนูท่อ ในพื้นที่ กรุงเทพมหานคร ร้อยละ 1.3 และหนูนาชาวเขาในพื้นที่จังหวัดลพบุรี ร้อยละ 33.3 ซึ่งเป็นพื้นที่ที่ไม่เคยมีรายงานการเกิดโรคมาก่อน