ผลของการพัฒนาความฉลาดทางสุขภาพด้วย PRECEDE PROCEED model ในผู้ป่วยโรคเบาหวานและโรคความดันโลหิตสูง ณ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านกล้วยแพะ อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง
DOI:
https://doi.org/10.14456/dcj.2019.32คำสำคัญ:
โรคเบาหวาน, โรคความดันโลหิตสูง, ความฉลาดทางสุขภาพบทคัดย่อ
การวิจัยนี้มุ่งประเมินประสิทธิผลของ PRECEDE PROCEED model ในการพัฒนาความฉลาดทางสุขภาพในผู้ป่วยโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านกล้วยแพะ อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง วิธีการศึกษา ใช้วิธีวิจัยกึ่งทดลอง กลุ่มทดลองได้จากผู้ป่วยของ รพ.สต.บ้านกล้วยแพะ 39 คน และกลุ่มเปรียบเทียบได้จากผู้ใช้บริการสุขภาพที่อื่น จำนวน 35 คน การพัฒนาความฉลาดทางสุขภาพใช้แนวคิด PRECEDE-PROCEED model การประเมินความฉลาดทางสุขภาพเก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม วัดก่อนและหลังการพัฒนาความฉลาดทางสุขภาพ 4 เดือน การวิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติพรรณนา และ t-test ผลการวิจัยพบว่า กลุ่มทดลองมีจำนวนผู้ป่วยที่มีความฉลาดทางสุขภาพอยู่ในระดับปฏิสัมพันธ์เพิ่มขึ้นจากร้อยละ 63.00 เป็น 71.79 และระดับวิจารณญาณ เพิ่มจากร้อยละ 11.60 เป็นร้อยละ 25.64 กลุ่มทดลองมีค่าเฉลี่ยความฉลาดทางสุขภาพ ก่อนการทดลอง (ค่าเฉลี่ย = 79.85, SD = 22.489) หลังการทดลอง (ค่าเฉลี่ย = 91.72, SD = 13.296) เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ 0.005 แต่มีค่าเฉลี่ยสูงกว่ากลุ่มเปรียบเทียบ (ค่าเฉลี่ย = 90.71, SD = 8.767) อย่างไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ และผู้ป่วยควบคุมความดันโลหิตและเบาหวานได้ดีขึ้นคือ มีค่าร้อยละของกลุ่มความดันโลหิตปกติเพิ่มขึ้น จากร้อยละ 57.98 เป็น 96.45 และมีค่าร้อยละของกลุ่มน้ำตาลในเลือดปกติเพิ่มขึ้น จากร้อยละ 87.63 เป็น 94.14 แสดงให้เห็นว่า PRECEDE PROCEED model มีประสิทธิภาพในการพัฒนาความฉลาดทางสุขภาพ และควบคุมโรคของผู้ป่วยโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง
Downloads
เอกสารอ้างอิง
2. Apikomolkorn Y. The prevalence of hypertension and diabetes and patients’ health literacy in the catchment area of Ban Kluai Phae district health promotion hospital, Amphoe Meuang, Lampang Province. Sci Res J, Lampang Rajabhat University 2017;2:1-16.
3. Health Education Division, Department of Health Service Support. Health literacy development guidelines for achieving health behavior change (food, exercise, emotion, smoking, and alcohol cessation) and risk reduction. Nonthaburi: Health Education Division; 2013.
4. Ishikawa H, Kiuchi T. Health literacy and health communication. Biopsychosoc Med 2010;4:18.
5. Nipaspong K, Pantapalin P, Jeenfung W, Srikomoot C, Intarasit P, Chaiard P, et al. The effectiveness of a dietary behavior management program of people with over nutrition by participation of families in Lumpini Ramintra condominiums, Laksi, Bangkok. In: Nursing professional development project academic conference: to present the empirical work; 2015 Jul 14; Public Health Nursing Division, Bureau of Health, Bangkok Metropolis, Bangkok: 2015. p. 49-57.
6. Intarakamhang U. Creating and developing Thailand health literacy scales for Thai people aged 15 years and over in health promotion (food, exercise, emotion, smoking, and alcohol cessation). Bangkok: Behavioral Science Research Institute, Srinakharinwirot University; 2013.
7. Ratanapitak U, Krainuwat K, Sriwijitkamol A, Vipawattana C. The effects of a diabetic self-management program on knowledge, behavior, and health indexes among people with type 2 diabetes. J Nurs Sci 2013;31:7-18.
8. Moshki M, Dehnoalian A, Alami A. Effect of precede–proceed model on preventive behaviors for type 2 diabetes mellitus in high-risk individuals. Clin Nurs Res 2017;26:241-53.
9. Dizaji MB, Taghdisi MH, Solhi M, Hoseini SM, Shafieyan Z, Qorbani M, et al. Effects of educational intervention based on PRECEDE model on self care behaviors and control in patients with type 2 diabetes in 2012. J Diabetes Metab Disord 2014;13:72.
10.Wannasirikul P, Termsirikulchai L, Sujirarat D, Benjakul S, Tanasugarn C. Health literacy, medication adherence, and blood pressure level among hypertensive older adults treated at primary health care centers. Southeast Asian J Trop Med Public Health 2016;47:109-20.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
บทความที่ลงพิมพ์ในวารสารควบคุมโรค ถือว่าเป็นผลงานทางวิชาการหรือการวิจัย และวิเคราะห์ตลอดจนเป็นความเห็นส่วนตัวของผู้เขียน ไม่ใช่ความเห็นของกรมควบคุมโรค ประเทศไทย หรือกองบรรณาธิการแต่ประการใด ผู้เขียนจำต้องรับผิดชอบต่อบทความของตน
