ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อระดับเอนไซม์โคลีนเอสเตอเรสในเกษตรกรผู้ปลูกยาสูบ กรณีศึกษา : จังหวัดสุโขทัย

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงสำรวจแบบภาคตัดขวางครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ของความรู้ ทัศนคติ พฤติกรรมการใช้สารกำจัดศัตรูพืชต่อระดับเอนไซม์โคลีนเอสเตอเรสของเกษตรกรผู้ปลูกยาสูบ อำเภอศรีสำโรง จังหวัดสุโขทัย โดยทำการสัมภาษณ์แบบตัวต่อตัว และตรวจคัดกรองระดับเอนไซม์โคลีนเอสเตอเรสในเลือด กับเกษตรกรผู้ปลูกยาสูบ จำนวน 44 คน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและสถิติเชิงอนุมาน โดยหา ความสัมพันธ์ด้วยสถิติ Fisher’s exact test และ Odd ratio ผลการศึกษาพบว่า ผู้เข้าร่วมงานวิจัย ส่วนใหญ่ เป็นเพศหญิง ร้อยละ 75.0 มีอายุ 51-60 ปี ร้อยละ 54.5 การศึกษาระดับประถมศึกษา ร้อยละ 79.5 มีประสบการณ์ ในการปลูกยาสูบ 11-20 ปี ร้อยละ 45.4 ผู้เข้าร่วมงานวิจัยมีความรู้ และทัศนคติเกี่ยวกับการใช้สารเคมีกำจัด ศัตรูพืชอยู่ในระดับปานกลาง (ร้อยละ 63.6 และ 70.5 ตามลำดับ) ส่วนใหญ่มีพฤติกรรมการปฏิบัติงานในการ ใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชอยู่ในระดับถูกต้องมาก ร้อยละ 84.1 ผลการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ พบว่า ความรู้และ ทัศนคติ ไม่มีความสัมพันธ์กับระดับเอนไซม์โคลีนเอสเตอเรส ส่วนพฤติกรรมการปฏิบัติงานในการใช้สารเคมีกำจัด ศัตรูพืช มีความสัมพันธ์กับระดับเอนไซม์โคลีนเอสเตอเรสของเกษตรกร อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ 0.05 (p=0.01) นอกจากนี้ยังพบว่า ผู้เข้าร่วมงานวิจัย ร้อยละ 90.9 มีระดับเอนไซม์โคลีนเอสเตอเรสในเลือดไม่ปลอดภัย สูงกว่าผล การตรวจคัดกรองหาระดับเอนไซม์โคลีนเอสเตอเรสในเลือดของเกษตรกรจังหวัดสุโขทัยที่ตรวจพบผู้เสี่ยงและ/หรือ ไม่ปลอดภัย ร้อยละ 66.7 จากผลการวิจัยนี้สามารถนำไปเป็นฐานข้อมูลในการตรวจคัดกรองหาระดับเอนไซม์โคลีน เอสเตอเรสในเลือดของเกษตรกร และการจัดทำกิจกรรมส่งเสริมความรู้ ความเข้าใจ และความตระหนักต่อ พิษภัยของสารเคมีกำจัดศัตรูพืช และสามารถนำไปปฏิบัติได้อย่างถูกต้อง รวมถึงการส่งเสริมสนับสนุนให้กำจัดศัตรู พืชด้วยวิธีที่ไม่ใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช เพื่อเผยแพร่สู่ชุมชนต่อไป