ระบาดวิทยาโรคเรื้อนประเทศไทย หลังกำจัดโรคเรื้อนสำเร็จได้ไม่เป็นปัญหาสาธารณสุข ปี พ.ศ. 2537-2559

ผู้แต่ง

  • ชัยรัตน์ เตชะไตรศักดิ์ สำนักงานคณะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ กรมควบคุมโรค

DOI:

https://doi.org/10.14456/dcj.2018.30

คำสำคัญ:

ระบาดวิทยาโรคเรื้อน, กำจัดโรคเรื้อนสำเร็จได้ไม่เป็นปัญหาสาธารณสุข

บทคัดย่อ

การวิจัยเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์หลัก เพื่อศึกษาแนวโน้มการเปลี่ยนแปลงระบาดวิทยาโรคเรื้อนประเทศไทย หลังกำจัดโรคเรื้อนได้สำเร็จไม่เป็นปัญหาสาธารณสุข ในปี 2537 และกำจัดได้ยั่งยืนในปี 2555 จนถึงปี 2559 และเพื่อศึกษาเหตุการณ์และปัจจัยสำคัญต่อความสำเร็จของการกำจัดโรคเรื้อน วิธีการวิจัยใช้การวิจัยประเมินผลเชิงปริมาณและเชิงพรรณาย้อนหลัง โดยใช้เครื่องมือคือ บัตรเก็บรายงานข้อมูล และการวิจัยเชิงคุณภาพแบบมีส่วนร่วม จากประชากรศึกษา 75 คน เป็นผู้บริหาร ผู้เชี่ยวชาญ นักวิชาการ และบุคลากรผู้ปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้อง โดยใช้เครื่องมือคือ แบบสอบถามปลายเปิด ผลการวิจัยเชิงปริมาณพบว่า ตัวชี้วัดบ่งชี้ถึงผลและผลกระทบของการดำเนินงานโครงการควบคุมและกำจัดโรคเรื้อนตามแนวพระราชดำริที่มีต่อแนวโน้มการเปลี่ยนแปลงทางระบาดวิทยาที่ดีขึ้นทุกตัวชี้วัด นับจากปี 2537 ถึงปี 2559 ผู้วิจัยยังได้ศึกษาวิเคราะห์ปัจจัยและเหตุการณ์สำคัญที่มีผลต่อความสำเร็จของการกำจัดโรคเรื้อน โดยผลการวิจัยดังกล่าวได้รับการยืนยันและเชื่อมั่นจากผู้ตอบแบบสอบถาม ผู้ที่ยังได้ให้ข้อเสนอแนะที่มีคุณค่าต่อการปรับปรุงตัวชี้วัดและมาตรการต่าง ๆ เพื่อให้โครงการควบคุมและกำจัดโรคเรื้อนตามแนวพระราชดำริได้บรรลุผลสำเร็จตามเป้าประสงค์ ประเทศไทยกำจัดโรคเรื้อนอย่างยั่งยืนและปลอดโรคเรื้อนในปี 2563 ตามเป้าหมายขององค์การอนามัยโลกต่อไป

Downloads

Download data is not yet available.

เอกสารอ้างอิง

1. ธีระ รามสูต. โครงการควบคุมโรคเรื้อนตามแนวพระราชดำริ พระราชทฤษฎีราชประชาสมาสัย : พระราชทานสถาบัน มูลนิธิ และโรงเรียนราชประชาสมาสัย. ใน: ธีระ รามสูต, บรรณาธิการ. ประวัติศาสตร์โรคเรื้อนในประเทศไทย. กรุงเทพมหานคร: มาสเตอร์คีย์; 2559. หน้า 138-53.

2. ธีระ รามสูต. การขยายโครงการควบคุมโรคเรื้อนตามแนวพระราชดำริครอบคลุมทุกจังหวัด และโอนมอบให้ระบบบริการสุขภาพดำเนินการอย่างถาวร. ใน: ธีระ รามสูต, บรรณาธิการ. ประวัติศาสตร์โรคเรื้อนในประเทศไทย. กรุงเทพมหานคร: มาสเตอร์คีย์; 2559. หน้า 178-89.

3. ธีระ รามสูต. ความสำเร็จการกำจัดโรคเรื้อนได้ไม่เป็นปัญหาสาธารณสุข และพัฒนาสู่การกำจัดโรคเรื้อน. ใน: ธีระ รามสูต, บรรณาธิการ. ประวัติศาสตร์โรคเรื้อนในประเทศไทย. กรุงเทพมหานคร: มาสเตอร์คีย์; 2559. หน้า 190–215.

4. World Health Organization. A guide to elimination of leprosy as a public health problem. Geneva: World Health Organization; 1995.

5. Noordeen SK. Elimination of leprosy as a public health problem. Lepr Rev 1992;83:11-4.

6. พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช. พระราชดำรัสพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวพระราชทานแก่คณะกรรมการมูลนิธิราชประชาสมาสัย ในพระบรมราชูปถัมภ์. กรุงเทพมหานคร: อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์ พับลิชชิ่ง; 2540.

7. กระทรวงสาธารณสุข. แนวทางการดำเนินงานโครงการรณรงค์ประชาร่วมใจกำจัดโรคเรื้อนถวายเป็น พระราชกุศล ทรงครองราชย์ครบ 50 ปี. กรุงเทพมหานคร: ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย; 2539.

8. กระทรวงสาธารณสุข. แนวทางการดำเนินงานโครงการรณรงค์ประชาร่วมใจกำจัดโรคเรื้อนถวายเป็น พระราชกุศล ทรงครองราชย์ครบ 60 ปี. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์การศาสนา; 2548.

9. ธีระ รามสูต. โครงการจัดตั้งและขยายชมรมจิตอาสาราชประชาสมาสัยตามแนวพระราชดำริ. ใน: ธีระ รามสูต, บรรณาธิการ. ประวัติศาสตร์โรคเรื้อนในประเทศไทย. กรุงเทพมหานคร: มาสเตอร์คีย์; 2559. หน้า 368-86.

10. สถาบันราชประชาสมาสัย กรมควบคุมโรค. แผนดำเนินงานเร่งรัดกำจัดโรคเรื้อนในแผนพัฒนาการสาธารณสุขแห่งชาติ ฉบับที่ 11 พ.ศ. 2555-2559. นนทบุรี: สถาบันราชประชาสมาสัย; 2555.

11. สถาบันราชประชาสมาสัย กรมควบคุมโรค. คู่มือแนวทางการตรวจรับรองคุณภาพการกำจัดโรคเรื้อนของ จังหวัด. กรุงเทพมหานคร: องค์การขนส่งสินค้าและพัสดุภัณฑ์; 2557.

12. ธีระ รามสูต. สถานการณ์และระบาดวิทยาของโรคเรื้อนใน 20 ปี หลังกำจัดโรคเรื้อนสำเร็จในปี 2537. ใน: ธีระ รามสูต, บรรณาธิการ. ประวัติศาสตร์โรคเรื้อนในประเทศไทย. กรุงเทพมหานคร: มาสเตอร์คีย์; 2559. หน้า 346-62.

13. ธีระ รามสูต, ฉลวย เสร็จกิจ. โครงการเฝ้าระวังโรคเรื้อนในบุคคลต่างด้าวตามแนวพระราชดำริ. ใน: ธีระ รามสูต, บรรณาธิการ. ประวัติศาสตร์โรคเรื้อนในประเทศไทย. กรุงเทพมหานคร: มาสเตอร์คีย์; 2559. หน้า 216-27.

14. ธีระ รามสูต. การพัฒนากลวิธีการดำเนินงานควบคุมโรคเรื้อน ในสภาวะความชุกของโรคลดลง. วารสารวิชาการสาธารณสุข 2539;5:279-95.

15. World Health Organization. Global strategy for further reducing the leprosy burden and sustaining leprosy control activities, 2006-2010. Geneva: World Health Organization; 2006.

16. สถาบันราชประชาสมาสัย กรมควบคุมโรค. รายงานสถานการณ์โรคเรื้อนในปี 2559. นนทบุรี: สถาบันราชประชาสมาสัย; 2559.

17. World Health Organization. WHO Expert Committee on Leprosy, Eight report. WHO technical report series No. 968, Geneva: World Health Organization; 2008.

18. World Health Organization. Global leprosy strategy 2016-2020: accelerating towards a leprosy free world. Geneva: World Health Organization; 2016.

19. World Health Organization. Enhanced global strategy for reducing the disease burdens due to leprosy 2011-2015: operational guidelines (updated). India: World Health Organization, Regional Office for South-East Asia; 2009.

20. ธีระ รามสูต, สมชาย รุ่งตระกูลชัย, ฉลวย เสร็จกิจ. ความสัมพันธ์ระหว่างแนวโน้มของอัตราความชุก และอัตราการค้นพบผู้ป่วยโรคเรื้อนใหม่ที่เป็นจริงในประเทศไทย ในระยะเวลา 10 ปี หลังกำจัดโรคเรื้อนได้สำเร็จ (ปี 2537-2550). วารสารควบคุมโรค 2009;35:124-37.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

28-09-2018

รูปแบบการอ้างอิง

1.
เตชะไตรศักดิ์ ช. ระบาดวิทยาโรคเรื้อนประเทศไทย หลังกำจัดโรคเรื้อนสำเร็จได้ไม่เป็นปัญหาสาธารณสุข ปี พ.ศ. 2537-2559. Dis Control J [อินเทอร์เน็ต]. 28 กันยายน 2018 [อ้างถึง 28 ธันวาคม 2025];44(3):325-36. available at: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/DCJ/article/view/148054

ฉบับ

ประเภทบทความ

นิพนธ์ต้นฉบับ