ประสิทธิผลการใช้แนวทางปฏิบัติ (PICES model) เพื่อป้องกันการบาดเจ็บของหลอดลมในผู้ป่วยใส่ท่อช่วยหายใจขณะได้รับยาระงับความรู้สึกทั่วร่างกาย โรงพยาบาลนครพนม

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ  วัตถุประสงค์ 1)เพื่อศึกษาประสิทธิผลการใช้แนวทางปฏิบัติ (PICES model) เพื่อป้องกันการบาดเจ็บของหลอดลมในผู้ป่วยใส่ท่อช่วยหายใจขณะได้รับยาระงับความรู้สึกทั่วร่างกาย แผนกวิสัญญี 2) เปรียบเทียบอุบัติการณ์การบาดเจ็บของหลอดลมในผู้ป่วยใส่ท่อช่วยหายใจขณะได้รับยาระงับความรู้สึกทั่วร่างกายก่อนและหลังใช้ PICES model 3) เพื่อศึกษาร้อยละความพึงพอใจของวิสัญญีพยาบาลต่อการใช้แนวปฏิบัติการพยาบาล วัสดุและวิธีการศึกษา การศึกษานี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลอง (Quasi-experimental research) รูปแบบ Historical controlled design ในผู้ป่วยใส่ท่อช่วยหายใจขณะได้รับยาระงับความรู้สึกทั่วร่างกาย โรงพยาบาลนครพนม กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ 1) ผู้ป่วยที่มารับบริการให้ยาระงับความรู้สึกแบบทั่วร่างกายและได้รับการใส่ท่อช่วยหายใจขณะได้รับยาระงับความรู้สึก แผนกวิสัญญี  โรงพยาบาลนครพนม โดยแบ่งเป็นกลุ่มตัวอย่างคือ ผู้ป่วยที่ได้รับการใส่ท่อช่วยหายใจขณะได้รับยาระงับความรู้สึก หลังใช้ PICES model ระหว่าง เดือนตุลาคม พ.ศ.2567 ถึง เมษายน พ.ศ. 2568 จำนวน 62 คน และกลุ่มควบคุม คือ กลุ่มผู้ป่วยที่ได้รับการใส่ท่อช่วยหายใจขณะได้รับยาระงับความรู้สึกซึ่งได้จากการศึกษาเวชระเบียนผู้ป่วยแบบย้อนหลังก่อนใช้ PICES model เดือนตุลาคม พ.ศ.2566 ถึง เดือนกันยายน พ.ศ.2567 จำนวน 62 คน และวิสัญญีพยาบาลที่ปฏิบัติงานที่กลุ่มงานการพยาบาลวิสัญญี โรงพยาบาลนครพนม 21 คน เครื่องมือที่ใช้ในการดำเนินการวิจัย ได้แก่ แนวปฏิบัติการพยาบาลตามขั้นตอนของ PICES model ในการป้องกันการบาดเจ็บของหลอดลมในผู้ป่วยใส่ท่อช่วยหายใจขณะได้รับยาระงับความรู้สึกทั่วร่างกาย เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ แบบตรวจสอบเวชระเบียน แบบบันทึกข้อมูลผลการศึกษา แบบบันทึกการให้ยาระงับความรู้สึก แบบเฝ้าระวังการบาดเจ็บหลอดลมในผู้ป่วยใส่ท่อช่วยหายใจขณะได้รับยาระงับความรู้สึกทั่วร่างกายและแบบประเมินความพึงพอใจของวิสัญญีพยาบาล ตรวจสอบความตรง ความสอดคล้องตามเนื้อหาโดยผู้ทรงคุณวุฒิ 3 ท่าน  เท่ากับ 0.90, 0.95 ,0.97 วิเคราะห์ข้อมูลโดยการหาค่าความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน สถิติทดสอบ independent t-test,สถิติไคว์สแคว์ (Chi-square)และสถิติ fisher’s exact probability test และ multivariable logistic regression ผลการศึกษา พบว่า กลุ่มหลังใช้แนวปฏิบัติ(PICES model) มีอุบัติการณ์บาดเจ็บของหลอดลมหลังได้รับยาระงับความรู้สึกทั่วร่างกายเมื่อประเมินที่ห้องพักฟื้นน้อยกว่ากลุ่มก่อนใช้แนวปฏิบัติฯอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ p-value <0.001  เมื่อเยี่ยมประเมินการบาดเจ็บของหลอดลมหลังได้รับยาระงับความรู้สึก 24 ชั่วโมง พบว่า หลังใช้แนวปฏิบัติ PICES model พบอุบัติการณ์น้อยกว่ากลุ่มก่อนใช้แนวปฏิบัติฯอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ p-value <0.001 คะแนนเฉลี่ยอาการเจ็บคอในกลุ่มหลังใช้แนวปฏิบัติ พบว่าน้อยกว่ากลุ่มก่อนใช้แนวปฏิบัติอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ p-value <0.001  เมื่อควบคุมความแตกต่างของตัวแปรเชิงซ้อนในการศึกษา พบว่าค่าเฉลี่ยความดันภายใน cuff ท่อช่วยหายใจในกลุ่มก่อนใช้แนวปฏิบัติฯ เพิ่มความเสี่ยงการบาดเจ็บของหลอดลมในผู้ป่วยใส่ท่อช่วยหายใจขณะได้รับยาระงับความรู้สึกทั่วร่างกาย 6.7 เท่า เมื่อเทียบกับกลุ่มหลังใช้แนวปฏิบัติ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ p-value = 0.002 และจำนวนครั้งการใส่ท่อหายใจที่ >2 ครั้งขึ้นไป ของกลุ่มก่อนใช้แนวปฏิบัติฯ เพิ่มปัจจัยเสี่ยงการบาดเจ็บของหลอดลมในผู้ป่วยใส่ท่อช่วยหายใจขณะได้รับยาระงับความรู้สึกทั่วร่างกาย 11.33 เท่า เมื่อเทียบกับกลุ่มหลังใช้แนวปฏิบัติอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ p-value = 0.006 ความพึงพอใจของวิสัญญีพยาบาลต่อการใช้แนวปฏิบัติ พบว่า มีความพึงพอในระดับสูง ( =3.87) ข้อสรุป ผลการใช้แนวปฏิบัติ(PICES model) เพื่อป้องกันการบาดเจ็บของหลอดลมในผู้ป่วยใส่ท่อช่วยหายใจขณะได้รับยาระงับความรู้สึกทั่วร่างกาย เช่น การประเมินความเสี่ยงการบาดเจ็บหลอดลมคอก่อนระงับความรู้สึก การเลือกและใช้อุปกรณ์ช่วยใส่ท่อช่วยหายใจ การใช้เทคนิคเติมลมกระเปาะท่อหายใจ loss of resistance syringe , การประเมินถอดท่อหายใจ ตาม extubation guideline ของวิสัญญี และการบันทึกแรงดัน cuff pressure อาการไม่พึงประสงค์หลังถอดท่อหายใจ จึงลดอุบัติการณ์บาดเจ็บของหลอดลมในผู้ป่วยได้รับยาระงับความรู้สึกทั่วร่างกายได้