การพัฒนารูปแบบการรับบริจาคอวัยวะในบทบาทพยาบาลผู้ประสานงานบริจาคอวัยวะ โรงพยาบาลมหาสารคาม

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ : เพื่อพัฒนาและประเมินประสิทธิผลของรูปแบบการรับบริจาคอวัยวะในบทบาทพยาบาล
ผู้ประสานงานบริจาคอวัยวะ โรงพยาบาลมหาสารคาม

วัสดุและวิธีการศึกษา : การวิจัยและพัฒนา ดำเนินการวิจัย 4 ระยะ กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้ป่วยที่มีภาวะสมองตาย จำนวน 42 คน และพยาบาลวิชาชีพผู้ประสานงานบริจาคอวัยวะจำนวน 6 คน เครื่องมือวิจัย ประกอบด้วย 1) แบบบันทึกข้อมูลผู้ป่วยสมองตาย 2) แนวคำถามการสนทนากลุ่ม 3) แบบประเมินโครงสร้างรูปแบบฯ 4) แบบประเมินการปฏิบัติการพยาบาลการรับบริจาคอวัยวะ 5) แบบประเมินสมรรถนะของพยาบาลในการรับบริจาคอวัยวะ และ6) แบบสอบถามความคิดเห็นต่อรูปแบบฯที่พัฒนาขึ้น ดำเนินการวิจัยระหว่างเดือน ตุลาคม 2563 ถึง กันยายน 2566 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา สถิติเชิงอนุมาน และการวิเคราะห์เนื้อหา

ผลการศึกษา : รูปแบบฯ ที่พัฒนาขึ้น ประกอบด้วย 3 องค์ประกอบ คือ ปัจจัยนำเข้า กระบวนการ                และผลลัพธ์ ภายหลังใช้รูปแบบฯ พบว่าจำนวนผู้ยื่นความจำนงบริจาคอวัยวะเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.001) ร้อยละของผู้ป่วยสมองตายที่ยินยอมบริจาคอวัยวะเพิ่มขึ้น (p < 0.001) พยาบาลมีสมรรถนะในการรับบริจาคอวัยวะสูงกว่าก่อนใช้ (p < .001) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ พยาบาลปฏิบัติตามรูปแบบฯ ที่พัฒนาขึ้น ร้อยละ 100 และพยาบาลมีความคิดเห็นต่อคุณภาพของรูปแบบที่พัฒนาในระดับดี ร้อยละ 86.54 และมีความพึงพอใจในระดับมาก (M = 4.35, SD = 0.87)   

ข้อสรุป : รูปแบบฯ ที่พัฒนาขึ้น ประกอบด้วย 3 องค์ประกอบ คือ ปัจจัยนำเข้า กระบวนการ และ ผลลัพธ์ ภายหลังการใช้รูปแบบฯ ที่พัฒนาขึ้น พบว่าบรรลุตามตัวชี้วัดที่กำหนด ทั้งนี้โรงพยาบาลที่มีบริบทคล้ายคลึงกัน ควรนำรูปแบบฯ ที่พัฒนาขึ้นนี้ไปใช้ ทั้งนี้อาจมีการปรับรูปแบบบางส่วนหรือปรับผลลัพธ์เพื่อให้สอดคล้องกับบริบทพื้นที่นั้น ๆ