ประสิทธิภาพการบริหารการเงินการคลังของโรงพยาบาลชุมชน จังหวัดหนองบัวลำภู

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ : เพื่อวิเคราะห์สถานการณ์ทางการเงิน สภาพคล่องทางการเงิน ประสิทธิภาพในการใช้ทรัพยากรและการบริหารจัดการ และปัจจัยทำนายความเสี่ยงทางการเงิน ของโรงพยาบาลชุมชน จังหวัดหนองบัวลำภู

วัสดุและวิธีการศึกษา : เป็นการวิจัยประเมินผลเชิงวิเคราะห์ (Evaluation analytical research) เปรียบเทียบระหว่าง ปี 2563 กับปี 2564 วิธีการศึกษาเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง คือบุคลากรของโรงพยาบาล รวม 75 คน ศึกษาเดือนกันยายน 2564 เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสอบถามและรายงานการเงิน โดยใช้สถิติ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และวิเคราะห์ถดถอย Stepwise multiple linear regression

ผลการศึกษา : สถานการณ์การบริหารการเงินการคลังของโรงพยาบาลชุมชน ในปี 2564 โดยรวมมีรายได้บริการ จำนวน 121.15 ล้านบาท ซึ่งได้รับมากกว่าปี 2563 (116.54 ล้านบาท) มีค่าใช้จ่าย จำนวน 121.41 ล้านบาท ซึ่งมีค่าใช้จ่ายมากกว่าปี 2563 (4.87 ล้านบาท) โดยรวมของโรงพยาบาลชุมชน มีหนี้สินหมุนเวียน ปี 2564 เฉลี่ย 37.00 ล้านบาท ซึ่งมากกว่า ปี 2563 (34.05 ล้านบาท) เงินสดคงเหลือ ปี 2564 เฉลี่ยติดลบ 9.24 ล้านบาท ซึ่งน้อยกว่า ปี 2563 (-13.41 ล้านบาท) มีสภาพคล่องทางการเงินสูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนด 2 ใน 3 อัตราส่วน คือ อัตราส่วนทุนหมุนเวียนเร็ว (Quick Ratio) ปี 2564 เฉลี่ย= 1.22 และอัตราส่วนหนี้สินหมุนเวียน (Cash ratio) เฉลี่ย= 0.80 ปี 2564 มีความเสี่ยงต่ำ (Risk score เฉลี่ย= 1.20) ซึ่งต่ำกว่า ปี 2563 (Risk score เฉลี่ย= 3.0) ที่ไม่มีความเสี่ยง ได้แก่ โรงพยาบาลโนนสัง และโรงพยาบาลสุวรรณคูหา มีความเสี่ยงต่ำ ได้แก่ โรงพยาบาลนากลาง โรงพยาบาลศรีบุญเรือง และโรงพยาบาลนาวังฯ ตามลำดับ สถานการณ์และประสิทธิภาพทางการเงินโดยรวมทำนายอิทธิพลต่อระดับความเสี่ยงทางการเงิน ได้ร้อยละ 36 (R2adj.=0.36, p=0.024) 4 ปัจจัย ได้แก่ หนี้สินหมุนเวียน (R2adj.=0.32, p=0.008), Current ratio (R2adj.= 0.24, p-value =0.016), เงินสดคงเหลือ (R2adj.=0.08, p<0.001), เงินสดและรายการเทียบเท่า (R2adj.=0.02, p<0.001) ปัจจัยที่ไม่สามารถทำนายความเสี่ยงทางการเงิน ได้แก่ Quick Ratio, Cash ratio, ทุนสำรองสุทธิ และกำไรสุทธิ

ข้อสรุป : กระบวนการบริหารประสิทธิภาพการบริหารการเงินมีผลต่อความเสี่ยงทางการเงิน ของโรงพยาบาลชุมชน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ