ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการใช้ยาของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 อำเภอนาทม จังหวัดนครพนม

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงพรรณนา เพื่อศึกษาระดับความรู้ ระดับพฤติกรรมการใช้ยาและความสัมพันธ์ระหว่าง ลักษณะส่วนบุคคล และความรู้กับพฤติกรรมการใช้ยาของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 กลุ่มตัวอย่างคือผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ขึ้นทะเบียนรักษาในคลินิกเบาหวาน โรงพยาบาลนาทม จังหวัดนครพนม จำนวน 298 คน โดยใช้วิธีการสุ่มแบบเจาะจง เก็บ รวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง ระหว่างเดือนมิถุนายน-สิงหาคม พ.ศ. 2560 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติ เชิงพรรณนา และหาความสัมพันธ์โดยใช้สัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของเพียร์สัน ผลการศึกษาพบว่า กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นเพศหญิงร้อยละ 74.16 อายุเฉลี่ย 60.97 ปี สถานภาพ สมรส ร้อยละ 80.54 จบการศึกษาระดับประถมศึกษา ร้อยละ 94.63 อาชีพเกษตรกรรม ร้อยละ 66.10 รายได้เฉลี่ยต่อเดือนไม่เกิน 3,000 บาท ร้อยละ 86.92 ใช้สิทธิหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า ร้อยละ 95.30 ระยะเวลาที่ป่วยโดยเฉลี่ย 9.09 ปี มีภาวะแทรกซ้อน จากโรคเบาหวาน ร้อยละ 65.77 รักษาด้วยการกินยา ร้อยละ 67.79 ไม่มีบุคคลในครอบครัวป่วยด้วยเบาหวาน ร้อยละ 81.21 และไม่มีผู้ดูแลเกี่ยวกับการใช้ยาเบาหวาน ร้อยละ 83.89 กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่มีความรู้อยู่ในระดับดี ร้อยละ 98.60 พฤติกรรมการใช้ยาในภาพรวมอยู่ในระดับปานกลาง ร้อยละ 76.17 พฤติกรรมด้านความร่วมมือในการใช้ยาอยู่ในระดับสูง ร้อยละ 96.98 ด้านการเก็บรักษาและด้านการจัดการปัจจัยที่ส่งผลให้ หยุดหรือปรับยาอยู่ในระดับปานกลาง ร้อยละ 89.26 และ 86.58 ตามลำดับ การวิเคราะห์ความสัมพันธ์พบว่า ระยะเวลาที่เจ็บป่วยมีความสัมพันธ์ทางบวกกับพฤติกรรมการใช้ยาของผู้ป่วย เบาหวานชนิดที่ 2 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 (r= 0.138, p =0.018) ส่วนความรู้ไม่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรม การใช้ยาในภาพรวม เมื่อจำแนกเป็นรายด้านพบว่าความรู้มีความสัมพันธ์ทางลบกับพฤติกรรมการใช้ยาด้านการเก็บรักษาอย่าง มีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 (r= -0.163, p = 0.005) และมีความสัมพันธ์ทางลบกับพฤติกรรมการใช้ยาด้านการจัดการ ปัจจัยที่ส่งผลให้หยุด/ปรับยาอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ < 0.01 (r= -0.323, p = 0.005)