ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการตัดสินใจเข้าร่วมการตรวจวินิจฉัยโรคมะเร็งลำไส้ด้วยการส่องกล้อง ของผู้ป่วยกลุ่มเสี่ยงที่ผ่านการคัดกรองตามโครงการคัดกรองมะเร็งลำไส้เบื้องต้น ด้วย APCS Score ในประชากรอำเภอศรีสงคราม จังหวัดนครพนม

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ : เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการตัดสินใจเข้าร่วมการตรวจวินิจฉัยโรคมะเร็งลำไส้ด้วย การส่องกล้องของผู้ป่วยกลุ่มเสี่ยงที่ผ่านการคัดกรองตามโครงการคัดกรองมะเร็งลำไส้เบื้องต้นด้วย APCS Score โรง พยาบาลศรีสงคราม และเพื่อพัฒนาแนวทางการเตรียมผู้ป่วยกลุ่มเสี่ยงที่ผ่านการคัดกรองมะเร็งลำไส้เบื้องต้นด้วย APCS Score ให้ตัดสินใจเข้ารับการตรวจยืนยันโรคมะเร็งลำไส้ วัสดุและวิธีการศึกษา : ประชากรในช่วงอายุ 50-74 ปี ในเขตอำเภอศรีสงคราม ที่เข้ารับการตรวจคัดกรองมะเร็ง ลำไส้ ระหว่างเดือน ตั้งแต่เดือน มีนาคม พ.ศ. 2561 – พฤษภาคม พ.ศ. 2561 จำนวน 14,840 คน ได้รับการสุ่ม อย่างเป็นระบบจำนวน 409 ราย ได้รับการคัดกรองเบื้องต้น โดยใช้ APCS score พร้อมทำการวิเคราะห์เพื่อจัด กลุ่มเสี่ยงต่อมะเร็งลำไส้ออกเป็น 3 กลุ่ม ในกลุ่มที่เสี่ยงสูงจะได้พบแพทย์และพยาบาลเพื่อให้ข้อมูลความรู้ในโรคมะเร็ง ลำไส้และวิธีการดูแลตนเอง สัมภาษณ์ด้วยแบบสอบถาม พร้อมกันนี้จะแนะนำให้เข้ารับการตรวจด้วยการส่องกล้อง ลำไส้ใหญ่ที่โรงพยาบาลศรีสงครามภายในเวลา 1 เดือน การเก็บข้อมูลทำโดยการสัมภาษณ์ ปัจจัยที่ศึกษา ได้แก่ ข้อมูล ทั่วไป ปัจจัยด้านความรู้ การรับรู้ และปัจจัยที่มีผลต่อการเข้ารับการคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่ วิเคราะห์ข้อมูลโดย ใช้โปรแกรม SPSS เพื่อคำนวณค่า Adjusted R square และ Linear regression ผลการศึกษา : ประชากรในอำเภอศรีสงครามในช่วงอายุ 50-74 ปี ทั้งหมด 14,840 คน ได้รับการสุ่มอย่างเป็น ระบบได้กลุ่มตัวอย่างเพื่อสำรวจทั้งหมด 409 ราย ได้รับการคัดกรองด้วย APCS score ทั้งหมด 304 ราย (74.33%) พบว่ามีประชากรกลุ่มเสี่ยงสูง 99 ราย (32.57%) ประชากรกลุ่มเสี่ยงสูงจากการประเมินด้วย APCS score ได้รับการ แนะนำให้รับการตรวจส่องกล้องลำไส้ใหญ่ และยินยอมเข้ารับการตรวจ 15 ราย ประชากรในกลุ่มเสี่ยงสูงแต่ไม่ยินยอม เข้ารับการตรวจส่องกล้องได้รับการสัมภาษณ์ 13 ราย อัตราการเข้าร่วมการคัดกรองด้วยการส่องกล้องในกลุ่มเสี่ยงสูง 15.15% จากการวิเคราะห์ข้อมูลพบว่าปัจจัยที่กำหนดสามารถครอบคลุมปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อตัวแปรตามได้ 82.6% (Adjusted R square เท่ากับ 0.826) หลังจากการคำนวณหา Linear regression พบว่า ปัจจัยดังกล่าวมีผลต่อการ ตัดสินใจอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ p value 0.02 (p < 0.05) เมื่อวิเคราะห์ในแต่ละปัจจัยพบว่า ปัจจัยที่มีผล ในเชิงลบ ต่อการตัดสินใจ ได้แก่ ระยะทาง กับประวัติญาติในครอบครัวเป็นโรคมะเร็ง ข้อสรุป : ปัจจัยที่มีผลในเชิงลบ ต่อการตัดสินใจ ได้แก่ ระยะทาง กับประวัติญาติในครอบครัวเป็นโรคมะเร็ง การจัดบริการที่เพิ่มโอกาสเข้าถึงการคัดกรองสำหรับประชากรที่มีข้อจำกัดเรื่องการเดินทางน่าจะช่วยให้เพิ่มอัตรา การเข้าร่วมโครงการเพิ่มขึ้น