ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการติดเชื้อดื้อยาหลายกลุ่มในโรงพยาบาลของผู้ป่วยในอายุ 14 ปีขึ้นไป ในโรงพยาบาลนครพนม

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาปัจจัยเสี่ยงต่อการติดเชื้อดื้อยาหลายกลุ่มและอุบัติการณ์การติดเชื้อดื้อยาหลายกลุ่มของ ผู้ป่วยในอายุ 14 ปี ขึ้นไป ในโรงพยาบาลนครพนม วัสดุและวิธีการศึกษา: เป็นการศึกษาแบบ case-control study ในผู้ป่วยที่รับเข้าไว้รักษา ในโรงพยาบาล นครพนม ระหว่างเดือนมกราคม 2559 ถึงเดือนธันวาคม 2561 เปรียบเทียบปัจจัยการติดเชื้อดื้อยาหลายกลุ่มระหว่าง ผู้ป่วยติดเชื้อดื้อยาหลายกลุ่มกับผู้ป่วยติดเชื้อดื้อยา 1-2 กลุ่ม และติดเชื้อไม่ดื้อยาในโรงพยาบาล เก็บรวบรวมข้อมูล ย้อนหลังจากแฟ้มประวัติผู้ป่วยใน ปัจจัยที่สนใจศึกษา ได้แก่ เพศ อายุ โรคร่วม ได้แก่ เบาหวานและมะเร็ง การรักษา ในหอผู้ป่วยวิกฤต การสอดใส่ท่อหรือสายสวนเข้าสู่ร่างกาย ได้แก่ การใส่เครื่องช่วยหายใจ การใส่สายสวนปัสสาวะ และ การใส่สายยางเข้ากระเพาะอาหาร และการได้รับยาต้านจุลชีพ วิเคราะห์ข้อมูลด้วย multivariable logistic regression ผลการศึกษา: ผู้ป่วยทั้งหมด 461 ราย เป็นกลุ่มศึกษา 117 ราย กลุ่มควบคุม 344 ราย กลุ่มศึกษาส่วนมาก เป็นเพศหญิง ร้อยละ 58 อายุเฉลี่ย 62 ปี ส่วนมากปอดอักเสบจากที่ใส่เครื่องช่วยหายใจ ร้อยละ 58 เชื้อก่อโรคที่พบ มากที่สุด คือ Acinetobacter baumannii พบร้อยละ 83 ระยะเวลารักษาเฉลี่ย 33 วัน กลุ่มควบคุม ส่วนมากเป็น เพศชาย ร้อยละ 52 อายุเฉลี่ย 59 ปี ส่วนมากติดเชื้อทางเดินปัสสาวะจากที่ใส่คาสายสวน ร้อยละ 32 เชื้อก่อโรคที่พบ มากที่สุด คือ Escherichia coli พบร้อยละ 22 ระยะเวลารักษาเฉลี่ย 25 วัน ทั้งสองกลุ่มมีสภาพขณะจำหน่ายแตกต่าง กันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ กลุ่มศึกษา หายหรือทุเลา ร้อยละ 63 เสียชีวิต ร้อยละ 21 ขณะที่กลุ่มควบคุม หาย หรือทุเลา ร้อยละ 79 และเสียชีวิต ร้อยละ 13 อุบัติการณ์การติดเชื้อดื้อยาหลายกลุ่ม ปี 2559 - 2561 พบร้อยละ 0.11, 0.12 และ 0.16 ตามลำดับ ปัจจัยเสี่ยงต่อการติดเชื้อดื้อยาหลายกลุ่ม ได้แก่ การรักษาในหอผู้ป่วยวิกฤต (OR adjusted 1.83, 95% CI 1.00-3.35) การใส่เครื่องช่วยหายใจ (aOR 2.47 95% CI 1.10-5.55) และการได้รับยา 3rd Cephalosporins (aOR 1.92, 95% CI 1.21-3.05) ข้อสรุป: ผู้ป่วยที่รักษาในหอผู้ป่วยวิกฤต ใส่เครื่องช่วยหายใจ และได้รับยา 3rd Cephalosporins มีโอกาส ติดเชื้อดื้อยาหลายกลุ่ม เพื่อให้เกิดความเข้าใจถึงปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการติดเชื้อดื้อยาหลายกลุ่มในโรงพยาบาล ควรมีการเก็บข้อมูลและศึกษาเพิ่มเติมเพื่อให้ได้ข้อสรุปที่ชัดเจนขึ้น