วารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น

บทบรรณาธิการ

วารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น — 2024-07-19

ผลของการนวดเต้านมเพื่อการรักษาต่อการไหลของน้ำนมในหญิงหลังคลอด: การทดลองสุ่มแบบมีกลุ่มควบคุม

เอื้อมพร สุ่มมาตย์ — 2024-07-19

การนวดเต้านมเพื่อการรักษาเป็นหนึ่งในการแพทย์แผนไทยเพื่อช่วยในการกระตุ้นน้ำนมมารดาหลังคลอด การศึกษาเชิงทดลองแบบสุ่มครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของการนวดเต้านมต่อปริมาณน้ำนมของมารดาในระยะ 24 ชั่วโมงหลังคลอด กลุ่มตัวอย่างคือมารดาหลังคลอดจำนวน 80 คน ถูกสุ่มเข้ากลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมกลุ่มละ 40 คน กลุ่มทดลอง ได้รับการนวดกระตุ้นเต้านมโดยแพทย์แผนไทย เป็นเวลา 30 นาที ภายใน 24 ชั่วโมงหลังคลอด กลุ่มควบคุม ได้รับการพยาบาลและสุขศึกษาสำหรับหญิงหลังคลอดตามปกติ ผลลัพธ์หลักคือ ปริมาณน้ำนมในแต่ละครั้งของการให้นมวัดโดย test weight method ในวันที่ 2 หลังคลอด ผลลัพธ์รองคือ breast milk score จำนวนครั้งของการถ่ายอุจจาระและปัสสาวะของทารก และอาการไม่พึงประสงค์จากการนวดเต้านม เปรียบเทียบค่าเฉลี่ยของปริมาณน้ำนมระหว่างกลุ่มโดยใช้สถิติ Independent t-test ผลการศึกษาพบว่า ปริมาณน้ำนมในวันที่ 2 หลังคลอดระหว่างกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมแตกต่างกันอย่างไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value=0.052) (mean difference=13.37; 95% CI:
-0.15 to 26.68; p-value=0.052) ในทำนองเดียวกัน breast milk score ในวันที่ 2 และ 3 และจำนวนครั้งของการถ่ายอุจจาระและปัสสาวะของทารกทั้ง 2 กลุ่มแตกต่างกันอย่างไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ (mean difference=0.25; 95% CI: -0.63 to 0.13; p-value =0.198, 0.15; 95% CI: -0.51 to 0.21; p-value =0.413 และ -0.57; 95% CI: -0.73 to 1.88; p-value =0.384, 0.47; 95% CI: -1.76 to 0.81; p-value=0.465 ตามลำดับ) ไม่พบอาการไม่พึงประสงค์จากการนวดเต้านมในกลุ่มทดลอง สรุปผลการศึกษาหญิงหลังคลอดการนวดเต้านมครั้งเดียวในระยะ 24 ชั่วโมงหลังคลอดไม่มีประสิทธิผลต่อปริมาณน้ำนมเมื่อเปรียบเทียบกับหญิงหลังคลอดที่ไม่ได้รับการนวดเต้านม ข้อเสนอแนะควรมีการศึกษาจำนวนครั้งของการนวดเต้านม ที่มีประสิทธิผลต่อการส่งเสริมปริมาณการไหลของน้ำนมหญิงหลังคลอดและทำได้สะดวกในทางปฏิบัติ

พฤติกรรมการบริโภคอาหารที่มีโพแทสเซียมในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรัง

ปิยะนารถ คำภูแสน — 2024-07-19

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาพฤติกรรมการบริโภค ระดับความรู้ ทัศนคติ อาหารที่มีโพแทสเซียมในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังที่มารับบริการที่โรงพยาบาลเจริญศิลป์ จังหวัดสกลนคร วิธีการ: การวิจัยเชิงพรรณนาแบบภาคตัดขวาง จำนวน 280 ราย ทำการศึกษาในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังที่มารับบริการในคลินิกพิเศษในวันพุธ-วันศุกร์ เวลา 08.00 น.-12.00 น. โดยใช้แบบสัมภาษณ์ ซึ่งประกอบด้วย ข้อมูลส่วนบุคคล การบริโภคอาหารย้อนหลังในช่วง 24 ชั่วโมงที่ผ่านมา ความถี่ในการบริโภคอาหารที่มีโพแทสเซียม ความรู้ ทัศนคติ และการให้บริการสุขภาพเกี่ยวกับบริโภคอาหารที่มีโพแทสเซียมจากเจ้าหน้าที่สาธารณสุข วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติสถิติเชิงพรรณนา

ผลการวิจัย: ผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง ร้อยละ59.29 อายุอยู่ในช่วง 50-59 ปี มากที่สุด ร้อยละ 81.07 โดยส่วนใหญ่มีผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะแรกร้อยละ 79.29 และระยะท้ายร้อยละ 20.71 มีความรู้อยู่ในระดับต่ำ ร้อยละ 75.00 ทัศนคติผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะแรก และระยะท้าย ส่วนใหญ่มีทัศนคติอยู่ในระดับปานกลาง ร้อยละ 46.55 และร้อยละ 55.41 ผู้ป่วยโรค
ไตเรื้อรังส่วนใหญ่มีความพึงพอใจเกี่ยวกับการให้บริการสุขภาพเกี่ยวกับบริโภคอาหารที่มีโพแทสเซียมอยู่ในระดับปานกลาง ร้อยละ 50.36

สรุป: ผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังมีความรู้อยู่ในระดับต่ำ และผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะแรกบริโภคอาหารที่มีโพแทสเซียมต่ำกว่า 2,000 มิลลิกรัมต่อวัน สำหรับผู้ป่วยโรค

บรรยากาศองค์การและปัจจัยทางการบริหารที่มีผลต่อความยึดมั่นผูกพันองค์การของบุคลากรในกลุ่มงานบริการด้านปฐมภูมิและองค์รวมในโรงพยาบาลชุมชน จังหวัดขอนแก่น

ratchadaporn yonglaoyoong — 2024-07-19

การวิจัยครั้งนี้ เป็นการวิจัยเชิงพรรณนาแบบภาคตัดขวาง (Cross-sectional descriptive research) มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาบรรยากาศองค์การและปัจจัยทางการบริหารที่มีผลต่อความยึดมั่นผูกพันองค์การของบุคลากรในกลุ่มงานบริการด้านปฐมภูมิและองค์รวมในโรงพยาบาลชุมชน จังหวัดขอนแก่น ประชากรที่ศึกษา คือ บุคลากรในกลุ่มงานบริการด้านปฐมภูมิและองค์รวมในโรงพยาบาลชุมชนจำนวน 276 คน ใช้วิธีการสุ่มแบบแบ่งชั้นภูมิ ได้กลุ่มตัวอย่างจำนวน 151 คน เครื่องมือที่ใช้ คือ แบบสอบถามสำหรับเก็บข้อมูลเชิงปริมาณ และใช้แนวทางการสัมภาษณ์เชิงลึกสำหรับเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพ จำนวน 12 คน ดำเนินการเก็บข้อมูลระหว่างวันที่ 26 มกราคม พ.ศ. 2567 ถึง 14 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2567 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล คือ สถิติเชิงพรรณนา ประกอบด้วย การแจกแจงความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่ามัธยฐาน ค่าต่ำสุด และค่าสูงสุด และสถิติเชิงอนุมาน หาค่าสถิติสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของเพียร์สัน และการวิเคราะห์ถดถอยพหุเชิงเส้นแบบขั้นตอน โดยกำหนดระดับนัยสําคัญทางสถิติที่ 0.05

ผลการศึกษาพบว่า ระดับบรรยากาศองค์การ ระดับปัจจัยทางการบริหาร และระดับความยึดมั่นผูกพันองค์การของบุคลากรในกลุ่มงานบริการด้านปฐมภูมิและองค์รวมในโรงพยาบาลชุมชน จังหวัดขอนแก่น ภาพรวมอยู่ในระดับมาก ค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.01 (S.D.=0.63), 3.85 (S.D.=0.69) และ 4.14 (S.D.=0.68) ตามลำดับ โดยพบว่าภาพรวมของบรรยากาศองค์การมีความสัมพันธ์ระดับสูง (r=0.831, p-value<0.001, 95% CI 0.775-0.874) และปัจจัยทางการบริหารมีความสัมพันธ์ระดับสูง (r=0.846, p-value<0.001, 95% CI 0.792-0.886) กับความยึดมั่นผูกพันองค์การของบุคลากรในกลุ่มงานบริการด้านปฐมภูมิและองค์รวมในโรงพยาบาลชุมชน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ทั้งนี้ ตัวแปรทั้ง 4 ตัวแปร ประกอบด้วย บรรยากาศองค์การมิติความเป็นอันหนึ่งอันหนึ่งอันเดียวกัน ปัจจัยทางการบริหารด้านเวลา ปัจจัยทางการบริหารด้านเทคโนโลยี และปัจจัยทางการบริหารด้านงบประมาณ มีผลและสามารถร่วมกันในการพยากรณ์ความยึดมั่นผูกพันองค์การของบุคลากรในกลุ่มงานบริการด้านปฐมภูมิและองค์รวมในโรงพยาบาลชุมชน จังหวัดขอนแก่น ได้ร้อยละ 75.4 (R²=0.754, p-value<0.001) ดังนั้น สรุปได้ว่าบรรยากาศองค์การและปัจจัยทางการบริหารมีความสำคัญต่อความยึดมั่นผูกพันองค์การของบุคลากรในกลุ่มงานบริการด้านปฐมภูมิและองค์รวมในโรงพยาบาลชุมชน จังหวัดขอนแก่น

ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการแสวงหาระบบบริการสุขภาพของพระสงฆ์ จังหวัดเชียงใหม่

ณัฏฐกิตต์ แสงขัน — 2024-07-19

การดำเนินชีวิตของพระสงฆ์มีข้อจำกัดในหลายด้านที่ส่งผลต่อการเข้าถึงระบบบริการสุขภาพ เมื่อมีอาการเจ็บป่วยจึงเลือกระบบสุขภาพที่แตกต่างกันตามความเหมาะสมของตนเอง การศึกษาวิจัยครั้งนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรมการแสวงหาระบบบริการสุขภาพของพระสงฆ์จังหวัดเชียงใหม่

การวิจัยครั้งนี้เป็นการศึกษาแบบภาคตัดขวาง โดยศึกษาในกลุ่มตัวอย่างพระสงฆ์ ที่อยู่
จำพรรษาในพื้นที่อำเภอเมืองเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่ จำนวน 311 รูป ดำเนินการเก็บข้อมูลระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ ถึง เดือนมีนาคม พ.ศ. 2566 ด้วยวิธีการสุ่มตัวอย่างแบบง่ายจากรายชื่อพระสงฆ์โดยใช้แบบสอบถามในการเก็บข้อมูล และได้วิเคราะห์ปัจจัยที่สัมพันธ์กับพฤติกรรมการแสวงหาระบบบริการสุขภาพของพระสงฆ์โดยการวิเคราะห์การถดถอยโลจิสติก (Logistic Regression Analysis) ด้วยโปรแกรมวิเคราะห์สถิติสำเร็จรูป

ผลการศึกษา พบว่า กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่ไม่เคยรับการถวายความรู้ด้านสุขภาพ (64.95%) และเกือบครึ่งหนึ่งไม่เคยรับถวายการตรวจสุขภาพประจำปี (49.52%) ซึ่งจากการศึกษาครั้งนี้ พบว่า ประเภทวัด (Adj OR=1.88; 95%CI: 1.10-3.20) การทราบสิทธิรักษาพยาบาล (Adj OR=1.98; 95%CI: 1.11-3.50) และการสนับสนุนทางสังคม (Adj OR=0.97; 95%CI: 0.94-0.99) เป็นปัจจัยที่สัมพันธ์กับพฤติกรรมการแสวงหาระบบบริการสุขภาพของพระสงฆ์จังหวัดเชียงใหม่อย่างนัยสำคัญทางสถิติ

ดังนั้น พฤติกรรมการแสวงหาระบบบริการสุขภาพของพระสงฆ์ที่เหมาะสม ควรดำเนินไปภายใต้การเลือกระบบบริการสุขภาพที่มีคุณภาพ เพื่อป้องกันความรุนแรงของโรคและภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นจนเป็นอันตรายถึงชีวิตได้

ความสัมพันธ์ระหว่างประสบการณ์การดูแลผู้ป่วยกับสมรรถนะที่จำเป็นด้านการฟื้นฟูสภาพผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองในวิถีชีวิตแบบใหม่ สำหรับอาสาสมัครสาธารณสุข ประจำหมู่บ้าน จังหวัดนครราชสีมา

รศ.ดร.อรรถวิทย์ สิงห์ศาลาแสง — 2024-07-19

สมรรถนะที่จำเป็นด้านการฟื้นฟูสภาพผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองในวิถีชีวิตแบบใหม่ สำหรับอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) มีผลต่อการปฏิบัติหน้าที่ฟื้นฟูสภาพผู้ป่วย ของ อสม. ซึ่งการวิจัยแบบภาคตัดขวางครั้งนี้ เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับสมรรถนะที่จำเป็นด้านการฟื้นฟูสภาพผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองในวิถีชีวิตแบบใหม่ สำหรับ อสม. จังหวัดนครราชสีมา เก็บข้อมูลโดยแบบสอบถามในตัวอย่างที่เป็นอสม. จำนวน 200 คน สถิติเชิงพรรณนาที่ใช้วิเคราะห์ข้อมูล คือ ค่าเฉลี่ย (ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน) และหาความสัมพันธ์ โดย Multiple logistic regression นําเสนอค่า Adjusted OR พร้อมช่วงเชื่อมั่น 95% และ ค่า p-value

ผลการวิจัย พบว่า สมรรถนะที่จำเป็นด้านการฟื้นฟูสภาพผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองในวิถีชีวิตแบบใหม่ สำหรับ อสม. ภาพรวมอยู่ในระดับมาก ( =3.70, S.D.=0.54) โดยพบว่า ด้านทัศนคติมากที่สุด ( =3.86, S.D.=0.62) รองลงมาคือ ด้านความรู้ ( =3.69, S.D.=0.62) และด้านทักษะ ( =3.59, S.D.=0.57) อสม. ส่วนใหญ่มีสมรรถนะที่จำเป็นด้านการฟื้นฟูสภาพผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองในวิถีชีวิตแบบใหม่ อยู่ในระดับสูง จำนวน 128 คน คิดเป็นร้อยละ 64.0 ทั้งนี้เมื่อควบคุมปัจจัยอื่นๆ พบว่า ประสบการณ์การดูแลผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองในชุมชนมีความสัมพันธ์กับสมรรถนะที่จำเป็นด้านการฟื้นฟูสภาพผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองในวิถีชีวิตแบบใหม่ สำหรับ อสม. (AOR=31.02, 95% CI: 11.65-82.59, p-value<0.001)

สรุปและข้อเสนอแนะ อสม. มีสมรรถนะที่จำเป็นด้านการฟื้นฟูสภาพผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองในวิถีชีวิตแบบใหม่ ระดับมาก ปัจจัยด้านประสบการณ์การดูแลผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองในชุมชนมีอิทธิพลต่อสมรรถนะที่จำเป็นด้านการฟื้นฟูสภาพผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองในวิถีชีวิตแบบใหม่ สำหรับ อสม. ดังนั้นการพัฒนาสมรรถนะด้านการฟื้นฟูสภาพผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองในวิถีชีวิตแบบใหม่ สำหรับ อสม. ครอบคลุมทั้งด้านทัศนคติ ความรู้ และทักษะ โดยเน้นให้ อสม.
มีประสบการณ์ด้านการฟื้นฟูสภาพผู้ป่วยร่วมกับบุคลากรทางการแพทย์ เพื่อให้ อสม. มีความสามารถในการแนะนำ หรือฟื้นฟูสภาพผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองในชุมชนให้ช่วยเหลือตนเองในชีวิตประจำวันได้มากขึ้น

ผลของโปรแกรมเสริมสร้างขีดความสามารถอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านในการป้องกันการพลัดตกหกล้มแบบพหุปัจจัยของผู้สูงอายุ จังหวัดชลบุรี

Warunsicha Supprasert — 2024-07-19

การวิจัยกึ่งทดลองนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมเสริมสร้างขีดความสามารถอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านในการป้องกันการพลัดตกหกล้มแบบพหุปัจจัยของผู้สูงอายุ กลุ่มตัวอย่าง คือ อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านที่มีประสบการณ์ทำงานไม่ต่ำกว่า 1 ปี จำนวนทั้งสิ้น 60 คน แบ่งเป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม กลุ่มละ 30 คน คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างด้วยวิธีการสุ่มตัวอย่างแบบหลายขั้นตอน กลุ่มทดลองได้รับกิจกรรมตามโปรแกรมฯ จำนวน 4 กิจกรรม สัปดาห์ละ 1 กิจกรรม เป็นระยะเวลา 4 สัปดาห์ ส่วนกลุ่มควบคุมจะได้รับเพียงกิจกรรมการเสริมสร้างความรู้ตามปกติที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลจัดให้ เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยแบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูลทั่วไปโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและเปรียบเทียบความแตกต่างของค่าคะแนนเฉลี่ยระหว่างก่อน-หลังเข้าร่วมโปรแกรมฯ ภายในกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมด้วยสถิติ Paired Sample t-test และระหว่างกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม ด้วยสถิติ Independent sample t-test

ผลการวิจัย พบว่า ภายหลังการทดลอง กลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยความรู้ ทักษะ การรับรู้ความสามารถของตนเอง และความสามารถในการป้องกันการพลัดตกหกล้มในผู้สูงอายุสูงกว่าก่อนเข้าร่วมโปรแกรม ฯ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 (ความแตกต่างของค่าเฉลี่ย เท่ากับ -3.40, -7.84, -14.54 และ -4.90 ตามลำดับ) และสูงกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 (ความแตกต่างของค่าเฉลี่ย เท่ากับ 3.90, 9.14, 16.27 และ 3.94 ตามลำดับ)

ข้อเสนอแนะจากผลการวิจัยนี้ หน่วยงานสาธารณสุขและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องสามารถนำโปรแกรมนี้ไปประยุกต์ใช้ในการอบรมเตรียมความพร้อมอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านเพื่อให้มีศักยภาพในการป้องกันการพลัดตกหกล้มในผู้สูงอายุได้อย่างมีประสิทธิภาพ อันจะส่งผลให้ผู้สูงอายุในชุมชนลดโอกาสเสี่ยงจากการพลัดตกหกล้มและมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น

ปัจจัยแห่งความสำเร็จและการสื่อสารที่มีผลต่อการปฏิบัติงานคุ้มครองผู้บริโภคของเจ้าหน้าที่สาธารณสุขในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล จังหวัดหนองคาย

Lalita Phunprom — 2024-07-19

การศึกษาวิจัยครั้งนี้ เป็นการศึกษาเชิงพรรณนาแบบภาคตัดขวาง มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยแห่งความสำเร็จและการสื่อสารที่มีผลต่อการปฏิบัติงานคุ้มครองผู้บริโภคของเจ้าหน้าที่สาธารณสุขในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล จังหวัดหนองคาย กลุ่มตัวอย่างจำนวน 133 คน จากประชากร 384 คน เพื่อป้องกันการสูญหายของแบบสอบถามและเผื่อการไม่ตอบกลับ ช่วยลดปัญหาในการส่งแบบสอบถามซ้ำ หรือการปฏิเสธให้ความยินยอมในการเก็บข้อมูลแบบสอบถาม ผู้วิจัยได้เพิ่มกลุ่มตัวอย่าง ร้อยละ 20 ได้จำนวน 160 คน สุ่มตัวอย่างโดยใช้วิธีการสุ่มอย่างเป็นระบบ เก็บตัวอย่างได้ทั้งหมด จำนวน 145 คน เครื่องมือที่ใช้คือ แบบสอบถาม โดยผ่านการตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหาโดยผู้เชี่ยวชาญ 3 ท่าน ทุกข้อคำถามมีค่าดัชนีความสอดคล้องมากกว่า 0.50 และวิเคราะห์หาค่าความเที่ยงแบบสอบถามได้ค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาช 0.98 และแนวทางการสัมภาษณ์เชิงลึกสำหรับเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพ จำนวน 12 คน โดยใช้สถิติเชิงอนุมาน ผลการศึกษาพบว่า ปัจจัยแห่งความสำเร็จด้านการพัฒนาภาพลักษณ์ของหน่วยบริการสาธารณสุข ปัจจัยแห่งความสำเร็จด้านผู้บริหารทุกระดับให้การสนับสนุนและติดตาม การสื่อสารแบบอวัจนภาษา และการสื่อสารด้านลายลักษณ์อักษร ทั้ง 4 ตัวแปร มีผลและสามารถร่วมกันพยากรณ์การปฏิบัติงานคุ้มครองผู้บริโภคของเจ้าหน้าที่สาธารณสุขในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล จังหวัดหนองคาย ได้ร้อยละ 75.1 (R²=0.751, p-value<0.001) ดังนั้นสรุปได้ว่าปัจจัยแห่งความสำเร็จและการสื่อสารมีความสำคัญต่อการปฏิบัติงานคุ้มครองผู้บริโภคของเจ้าหน้าที่สาธารณสุขในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล จังหวัดหนองคาย

พฤติกรรมการบริโภคเครื่องดื่มรสหวานของบุคลากรมหาวิทยาลัยนครพนม ในเขตอำเภอเมือง จังหวัดนครพนม

กีรติกา บุษมงคล — 2024-07-19

การวิจัยในครั้งนี้เป็นการศึกษาเชิงพรรณนาแบบภาคตัดขวาง มีวัตถุประสงค์เพื่อสำรวจพฤติกรรมการบริโภคเครื่องดื่มรสหวาน รวมถึงหาค่าความหวานของเครื่องดื่มรสหวานยอดนิยม 5 อันดับแรก กลุ่มตัวอย่างคือ บุคลากรมหาวิทยาลัยนครพนม เขตอำเภอเมือง จังหวัดนครพนม จำนวน 257 คน การวิจัยในครั้งนี้แบ่งออกเป็น 2 ระยะ ระยะที่ 1) สำรวจพฤติกรรมการบริโภคเครื่องดื่มรสหวาน โดยให้อาสาสมัครตอบแบบสอบถามออนไลน์ ระยะที่ 2) นำข้อมูลที่เก็บได้ในระยะที่ 1 มาจัดลำดับเครื่องดื่มรสหวานยอดนิยมออกเป็น 5 อันดับสำหรับหาค่าความหวานของเครื่องดื่ม วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา นำเสนอด้วยจำนวน ร้อยละ ค่าเฉลี่ยและสวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน

ผลการวิจัยพบว่า กลุ่มตัวอย่างบริโภคเครื่องดื่มรสหวาน ≥ 3 วันต่อสัปดาห์ ร้อยละ 84.0 และบริโภคเครื่องดื่มรสหวาน 1 แก้วต่อวัน ร้อยละ 94.6 โดยเครื่องดื่มรสหวานที่นิยมบริโภค
5 อันดับแรก ได้แก่ ชาเขียวเย็น ชาเขียวปั่น แบล็คคอฟฟี่น้ำผึ้ง ชาไทยเย็น และมัทฉะฮันนี่ ตามลำดับ ปัจจัยที่ส่งผลต่อพฤติกรรมการบริโภคเครื่องดื่มรสหวานที่กลุ่มตัวอย่างตอบเห็นด้วยมากถึงมากที่สุด คือ ราคาเครื่องดื่มรสหวานมีอิทธิพลต่อการบริโภคหรือตัดสินใจซื้อ ร้อยละ 72.3 รองลงมาคือ รสชาติความอร่อยของเครื่องดื่มรสหวานทำให้ต้องบริโภคหรือหาซื้อเครื่องดื่มรสหวานมาบริโภคเป็นประจำ ร้อยละ 64.5 กลุ่มตัวอย่างมีทัศนคติว่าการซื้อเครื่องดื่มรสหวานมาบริโภคเป็นเรื่องง่ายและสะดวก ร้อยละ 59.4 และกลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่มีความรู้เกี่ยวกับการบริโภคเครื่องดื่มรสหวานในระดับไม่ดี ร้อยละ 70.4 ปริมาณน้ำตาลของเครื่องดื่มรสหวานที่นิยมบริโภค 5 อันแรกเฉลี่ยอยู่ระหว่าง 24.0-57.5 กรัม หรือประมาณ 6-14.4 ช้อนชา ดังนั้น ควรจัดหาแนวทางหรือมาตรการในการส่งเสริมให้มีการจำหน่ายเครื่องดื่มที่มีปริมาณน้ำตาลน้อยที่จำหน่ายภายในและรอบบริเวณมหาวิทยาลัย รวมถึงควรมีการส่งเสริมให้ความรู้และปรับเปลี่ยนทัศนคติที่ถูกต้องในการเลือกบริโภคเครื่องดื่มรสหวาน