TY - JOUR AU - แดนสีแก้ว, สมจิต PY - 2016/05/22 Y2 - 2024/03/28 TI - ความท้าทายของพยาบาลในการสร้างสุขภาวะแก่สังคมที่ซับซ้อนโดยใช้ ทฤษฎีไร้ระเบียบ (Nursing Challenges in Health Promoting for Chaotic Society through Chaos Theory Application) JF - วารสารการพยาบาลและการดูแลสุขภาพ JA - J Nurs Healthc VL - 34 IS - 1 SE - บทความวิชาการ DO - UR - https://he01.tci-thaijo.org/index.php/jnat-ned/article/view/57352 SP - 21-28 AB - <p>การเปลี่ยนแปลงของสังคมมีความซับซ้อนมากขึ้นจากหลายปัจจัย เริ่มจากการพัฒนาการศึกษาที่รุดหน้าจน<br />มนุษย์สามารถสร้างความเจริญทางเทคโนโลยีเพื่ออำนวยความสะดวกสบายแต่กลับนำสู่การทำลายธรรมชาติจน<br />เกิดภาวะโลกร้อน เทคโนโลยีอีกเช่นกันที่ทำให้มนุษย์ควบคุมการเกิดได้ดีส่งผลให้โครงสร้างประชากรเปลี่ยนแปลง<br />มีสัดสว่ นประชากรวัยเด็กนอ้ ยลงแตผู่สู้งอายุมากขึ้น และความเจริญทางการขนสง่ คมนาคมทำใหป้ ระชากรเกิดการ<br />เคลื่อนย้ายข้ามพื้นที่ ข้ามวัฒนธรรมเกิดการแข่งขันทางการค้าการตลาดจนเกิดสภาวะกวัดแกว่งทางเศรษฐกิจและ<br />การเมือง1,2 ส่งผลให้เกิดความไม่เป็นธรรมในสังคม ที่ดินทำกินไม่เพียงพอ ประชากรยากจน ด้อยการศึกษา มีการ<br />ใช้ยาเสพติด ก่ออาชญากรรมและคอร์รัปชั่น ตลอดจนมีปัญหาการเจ็บป่วยที่ซับซ้อนและทวีความรุนแรงขึ้น<br />ปัญหาสุขภาพในสังคมปัจจุบันไม่ได้เกิดจากสาเหตุเดียวแต่เกิดจากหลายสาเหตุ (Multiple factors) ทั้งโรค<br />ไม่ติดต่อ โรคติดต่อ และโรคจากปัญหาสังคม3,4 ซึ่งไม่สามารถแก้ปัญหาได้ด้วยยาตัวเดียวหรือวิธีบำบัดเดียว แต่<br />ท้าทายการสร้างสุขภาวะแบบองค์รวมและการประสานพลังเชิงบูรณาการอย่างเป็นระบบ เริ่มจากต้องใช้หลายวิธี<br />สืบค้นข้อเท็จจริงจากหลายกลุ่มประชากรเพื่อนำมาแลกเปลี่ยนประสบการณ์และปรับเปลี่ยนวิธีคิด วิธีปฏิบัติจน<br />กลายเป็นวิถีชีวิตที่เอื้อให้เกิดสุขภาพดี5,6 และนี่เป็นโอกาสที่ท้าทายพยาบาลและผู้ให้บริการสุขภาพในการสร้าง<br />สุขภาวะของบุคคล ครอบครัว ชุมชน และสังคมให้สอดคล้องกับสภาพสิ่งแวดล้อม ความคิด ความเชื่อ บริบท<br />วัฒนธรรมสังคมที่ซับซ้อน (Complex society) ที่เกิดขึ้นทั่วโลกรวมทั้งประเทศไทย6,7<br />ทฤษฎีไร้ระเบียบ เป็นวิธีทางวิทยาศาสตร์ที่ถูกนำมาแก้ไขปัญหาทางสังคมที่เกิดความโกลาหล หรือ อลหม่าน<br />แม้จะเป็นภาวะที่เป็นธรรมชาติของสังคมแต่ภาวะที่สังคมไร้ระเบียบก็ทำให้สุขภาพของมนุษย์มีความซับซ้อนยาก<br />ที่จะแก้ไขได้ด้วยวิทยาศาสตร์การแพทย์เท่านั้น แต่ต้องการผสานอย่างเป็นระบบกับกระบวนทัศน์ด้านมนุษย์และ<br />สังคม8-11 บทความนี้ ผู้เขียนได้สังเคราะห์ความรู้และวิธีปฏิบัติจากงานวิจัยที่นำทฤษฎีไร้ระเบียบมาประยุกต์ใช้ใน<br />การสร้างสุขภาวะทั้งระดับบุคคล ครอบครัว ชุมชน และสังคม รวมถึงการนำมาใช้ในการพยาบาลแม้จะพบเฉพาะ<br />ในต่างประเทศที่มีไม่มากนักและยังไม่พบในประเทศไทย แต่ก็หวังว่า บทความนี้จะทำให้พยาบาลได้ร่วมคิดและ<br />ปรับกระบวนทัศน์เพื่อสร้างสุขภาวะให้กับสังคมอย่างมีประสิทธิภาพ</p> ER -