ผลของมอร์ฟีนต่อฮอร์โมนไทรอกซินในรอบวันของหนูแรท
Keywords:
มอร์ฟีน, ไทรอกซิน, รอบวัน, หนูแรทAbstract
การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบของระดับฮอร์โมนไทรอกซิน (T4) ในรอบวันของหนูแรท ซึ่งเป็นสัตว์ที่ออกหากินในเวลากลางคืน และศึกษาผลของมอร์ฟีนที่มีต่อระดับ T4 และการเปลี่ยนแปลงทางสรีรวิทยาบางประการที่เกี่ยวข้องในหนูแรทเพศผู้ เมื่อให้ยาในช่วงเวลาที่ต่างกัน ในการทดลองได้แบ่งหนูแรทเพศผู้ จํานวน 40 ตัว ออกเป็น 4 กลุ่ม ๆ ละ 10 ตัว คือ กลุ่มควบคุมเช้าและเย็น ให้น้ำเกลือ (0.9% NaCI) 0.2 มล. ทางใต้ผิวหนังที่เวลา 06.00 น. และ เวลา 18.00 น. ตามลําดับ และกลุ่มมอร์ฟีนเช้าและเย็น ให้มอร์ฟีนขนาด 10 มก./กก. น้ำหนักตัว ทางใต้ผิวหนังที่เวลา 06.00 น. และเวลา 18.00 น. ตามลําดับ หลังจากนั้นเจาะเก็บเลือดที่เวลา 0, 0.5, 2, 6, 12, 18 และ 24 ชั่วโมงภายหลังจากฉีดน้ำเกลือหรือมอร์ฟีน นําเลือดที่ได้มา ตรวจหาปริมาณ T4 โดยวิธีเรดิโออิมมิวโนแอสเสย์ หลังจากฉีดมอร์ฟีนนานประมาณ 0.5 - 2 ชั่วโมง หนูจะมีอาการตัวแข็งเกร็ง นอนนิ่งไม่เคลื่อนไหว และหายใจช้าลง และภายหลังจากฉีดน้ำเกลือ ระดับ T4 มีค่าสูงสุดในช่วง 18.00 น. และต่ำสุดในช่วง 24.00 และ 06.00 น. ซึ่งสอดคล้องกันกับพฤติกรรมของหนูแรท ที่มีกิจกรรมต่าง ๆ ในตอนกลางคืน มอร์ฟีนมีผลกระตุ้นระดับ T4 สองรูปแบบคือ ผลกระตุ้นระยะสั้น (short-term stimulatory effect) ภายในครึ่งชั่วโมงหลังจากฉีดมอร์ฟีน พบเฉพาะในกลุ่มมอร์ฟีนเช้า และผลกระตุ้นระยะยาว (long-term stimulatory effect) คือ 18 ชั่วโมงหลังฉีดมอร์ฟีน พบในกลุ่มมอร์ฟีนทั้งสองกลุ่ม ผลระยะสั้นของมอร์ฟีนต่อ T4 จะขึ้นอยู่กับช่วงเวลาที่ฉีดยา ซึ่งสัมพันธ์กับการเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมนในรอบวัน ขณะที่ผลระยะยาวของมอร์ฟีนจะไม่ขึ้นอยู่กับช่วงเวลาที่ฉีดยา ดังนั้นการทดลองใดๆ ก็ตามที่ต้องการศึกษาถึงการเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมนที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการเมตาโบลิสม จะต้องคํานึงถึงการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนดังกล่าวเป็นรอบวันในสัตว์ทดลองนั้นๆ ด้วย
