ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความรอบรู้ด้านสุขภาพของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยเชิงพรรณนา มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความรอบรู้ด้านสุขภาพและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับ ความรอบรู้ ด้านสุขภาพของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ กลุ่มตัวอย่าง เป็นผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่มีระดับฮีโมโกลบินเอวันซีมากกว่าร้อยละ 7 ของคลินิกโรคเบาหวานในโรงพยาบาล จังหวัดอุตรดิตถ์ จำนวน 370 คน เลือกตัวอย่างโดยการสุ่มแบบหลายขั้นตอน เครื่องมือวิจัยเป็นแบบสอบถาม 2 ชุด ได้แก่ 1) แบบประเมินความรอบรู้ด้านสุขภาพ มีค่าความเที่ยง 0.70 2) แบบสอบถามการรับรู้ภาวะสุขภาพ แรงสนับสนุนจากครอบครัว และการบริการของคลินิกโรคเบาหวาน มีค่าความเที่ยง 0.70, 0.90 และ 0.76 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ ของเพียร์สันและค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์อีต้า ผลการวิจัยพบว่า กลุ่มตัวอย่างมีความรอบรู้ด้านสุขภาพอยู่ในระดับรู้แจ้ง ร้อยละ 44.1 มีความรอบรู้ ด้านสุขภาพระดับรู้จัก ร้อยละ 55.9 และมีค่าเฉลี่ยความรอบรู้ด้านสุขภาพโดยรวมอยู่ในระดับรู้จัก 168.3 คะแนน ( = 168.30, S.D. = 28.57) ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์เชิงบวกกับความรอบรู้ด้านสุขภาพอย่างมีนัยสำคัญ ทางสถิติ ได้แก่ ระดับการศึกษา (η = .446, p < .001) การบริการของคลินิกโรคเบาหวาน (r = .307, p < .001)การรับรู้ภาวะสุขภาพ (r = .283, p < .001) แรงสนับสนุนจากครอบครัว (r = .137, p < .01) ส่วนอายุ มีความสัมพันธ์ เชิงลบกับความรอบรู้ด้านสุขภาพ (r = - .345, p < .001) ข้อค้นพบนี้เป็นข้อมูลสำคัญในการวางแผนดำเนินการ เพื่อเพิ่มพูนความรอบรู้ด้านสุขภาพให้ผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด ได้ต่อไป
Article Details
เอกสารอ้างอิง
Aekplakorn, W. (Ed.). (2014). The fifth national health examination survey, 2014. Nonthaburi: Health System Research Institute. [In Thai].
Bains, S. & Egede, L. (2011). Associations between health literacy, diabetes knowledge, self-care behaviors, and glycemic control in a low-income population with type 2 diabetes. Diabetes Technology & Therapeutics, 13(3), 335-341. doi: 10.1089/dia.2010.0160.
Barr, V.J., Robinson, S., Marin-Link, B., Underhill, L., Ravensdale, D. & Sandy, S. (2003). The expanded chronic care model: An integration of concepts and strategies from population health promotion. Model Hospital Quarterly, 7(1), 73-82.
Best, J. W. (1977). Research in education. (3rd ed.). Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
Brook, R. H., Ware Jr, J. E., Davies-Avery, A., Stewart, A. L., Donald, C. A., Rogers, W.H., … Johnston, S.A. (1979). Overview of adult health status measures fielded in Rand’s health insurance study. Medical Care, 17(7), 1-131.
Cavanaugh, K.L. (2011). Health literacy in diabetes care: explanation, evidence and equipment. Diabetes management (London, England), 1(2): 191–199. doi: 10.2217/dmt.11.5.
Diabetes Association of Thailand (DAT), Endocrine Society of Thailand, & National Health Security Office. (2017). Clinical practice guidelines for management of diabetes 2017. Pathum Thani: Rom Yen Media. [In Thai].
Department of Disease Control, Division of non-communicable disease. (2018). Indicators of Diabetes and Hypertension report, B.E.2561. Retrieved 15 December 2018 from http://www.thaincd.com/2016/mission/documents- detail.php?id =12966&tid=32&gid=1-020. [In Thai].
Glass, C. J. (2013). Religion and ageing and the role of education. In Sherron, R. H., & Lumsden, D. B. (Eds), Introduction to educational gerontology: Series in death, dying, and bereavement. (3rd ed.), (pp. 108-133). New York: Taylor & Francis.
House, J. (1987). Social support and social structure. Sociological Forum, 2(1), 135-146.
International Diabetes Federation. (2017). IDF Diabetes Atlas. (8th ed). Retrieved 26 November 2018 from http://diabetesatlas.org/resources/2017-atlas.html.
Jordan, J.E., Buchbinder, R. & Osborne, R.H. (2010). Conceptualising health literacy from the patient perspective. Journal of Patient Education and Counseling, 79, 36-42.
Kaeodumkoeng, K & Treepeturai, N. (2011). Health literacy. Bangkok: Thammasat Printing house. [In Thai].
Khumthong, T., Potisiri, W. & Kaeodumkoeng, K. (2016). Factors Influencing health literacy for people at risk of diabetes mellitus and hypertension of Uthai Thani and Ang Thong. Veridian E-Journal, Science and Technology Silpakorn University, 3(6), 67-85. [In Thai].
Nutbeam, D. (2000). Health literacy as a public health goal: A challenge for contemporary health education and communication strategies into the 21th century. Health Promotion International, 15(3), 259-267. doi: 10.1093/heapro/15.3.259.
Rasu, R.S., Bawa,W.A., Hu,A., Sharma, R., Stahnke, A.M. & Burros, S. (2018). Evaluation of health literacy in veteran Affairs outpatient population: A focus on patient self-perceived health status. Journal of Community Medicine & Health Education, 8(3). doi: 10.4172/2161-0711.1000613
Rattanawarang, W. & Chantha, W. (2018). Health literacy of self-care behaviors for blood glucose control in patients with type 2 diabetes, Chainat province. The Journal of Baromarajonani Collage of Nursing, 24(2), 34-51. [In Thai].
Reading, S.R., Go, A.S., Fang, M.C., Singer, D.E., Liu, I.A., Black, M.H., … Reynolds, K. (2017). Health literacy and awareness of atrial fibrillation. Journal of the American Heart Association, 6(4), 1-9. doi: 10.1161/JAHA.116.005128
Romero, S.S., Scortegagna, H.M. & Doring, M. (2018). Functional health literacy level and behavior in the health of the elderly. Texto Contexto Enferm, 27(4), 1-12.
Rothman, R.L., Malone, R., Bryant, B., Shintani, A.K., Crigler, B., DeWalt, D.A., … Pignone, M.P. (2004). Influence of patient literacy on the effectiveness of a primary care-based diabetes disease management program. The Journal of the American Medical Association, 14, 1711-1716. doi: 10.1001/jama.292.14.1711
Saeed, H., Saleem, Z., Naeem, R., Shahzadi, I. & Islam, M. (2018). Impact of health literacy on diabetes outcomes: A cross-sectional study from Lahore, Pakistan. Public Health, 156, 8-14. doi: 10.1016/j.puhe.2017.12.005
Saeko, K. (2009). Health literacy among eye surgery patients. Bangkok: Mahidol University. [In Thai].
Schillinger, D., Grumbach, K., Piette, J., Wang, F., Osmond, D., Daher, C., … Bindman, A.B. (2002). Association of health literacy with diabetes outcomes. Journal of the American Medical Association, 288, 475–482.
Singh, S.G. & Aiken, J. (2017). The effect of health literacy level on health outcomes in patients with diabetes at a type 5 health centre in Western Jamaica. International Journal of Nursing Sciences, 4, 266-270.doi: 10.1016/j.ijnss.2017.06.004.
Stolar, M. (2010). Glycemic control and complications in type 2 diabetes mellitus. American Journal of Medicine, 23(3 Supplement), S3-11.
Sukprasan, T., Rattanawarang, W. & Jaruchawalit, P. (2018). The relationship between functional health literacy and blood sugar level control in patients with type 2 diabetes in Buddhachinaraj Hospital, Phitsanulok. Journal of Health Education, 41(2), 157-167. [In Thai].
Srisatidnarakul, B. (2010). The methodology in nursing research (5th ed.). Bangkok: you & I intermedia. [In Thai].
Thanasukan, C. & Neelapaichit, N. (2016). The survey of health literacy in diabetes and hypertension patients in Thailand. Nontaburi: Health Education Division, Department of Health Service Support, Ministry of Public Health. [In Thai].
Thummaphol, P., Piaseu, N. & Jarupat Maruo, S. (2016). Health literacy and clinical outcomes in people with hypertension, dyslipidemia and type 2 diabetes mellitus. Journal of Nursing and Health Care. 34(3), 176-182. [In Thai].
Toci, E., Burazeri, G., Jerliu, N., Sørensen, K., Ramadani, N., … Brand, H. (2014). Health literacy, self-perceived health and self-reported chronic morbidity among older people in Kosovo. Health Promotion International, 30(3), 667-673. doi:10.1093/heapro/dau009
Uttaradit Provincial Public Health Office. (2018). Documents for government inspections and supervision, Ministry of Public Health in 2018 at Uttaradit province. Uttaradit: Uttaradit provincial public health office. [In Thai].
Wongnisanatakul, K. (2018). Health literacy among diabetic patients at the family practice center of Phra Nakhon Si Ayutthaya Hospital. Journal of Preventive Medicine Association of Thailand, 8(1), 49-61.
