ประสิทธิผลของโปรแกรมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภคอาหารโดยประยุกต์ ทฤษฎีขั้นตอนการเปลี่ยนแปลงในกลุ่มเสี่ยงเบาหวานชนิดที่ 2
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยแบบกึ่งทดลองมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภค อาหารโดยประยุกต์ทฤษฎีขั้นตอนการเปลี่ยนแปลง ต่อความสมดุลในการตัดสินใจรับประทานอาหาร การรับรู้ความสามารถตนเองในการรับประทานอาหาร และพฤติกรรมการบริโภคอาหารในกลุ่มเสี่ยง เบาหวานชนิดที่ 2 กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้ที่ได้รับการคัดกรองเบาหวานตามแนวปฏิบัติของกรมควบคุม โรค กระทรวงสาธารณสุข จำนวน 60 ราย แบ่งเป็นสองกลุ่ม คือ กลุ่มทดลอง (30 ราย) และกลุ่มควบคุม (30 ราย) กลุ่มทดลองเข้าร่วมโปรแกรมฯ เป็นระยะเวลา 6 สัปดาห์ ส่วนกลุ่มควบคุมได้รับการดูแลตามปกติ โปรแกรมฯ ประกอบด้วย คู่มือการให้ความรู้เกี่ยวกับโรคเบาหวานกับการรับประทานอาหาร วีดีทัศน์ แบบบันทึกการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการรับประทานอาหาร เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้เครื่องมือ 5 ชนิด ประกอบด้วย 1) แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล 2) แบบสอบถามความสมดุลในการตัดสินใจ 3) แบบสอบ ถามการรับรู้ความสามารถตนเอง 4) แบบสอบถามพฤติกรรมการบริโภคอาหาร และ 5) แบบประเมิน กลุ่มตัวอย่างตามลำดับขั้นทฤษฎี ทำการตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหา ได้ค่าดัชนีความตรงเชิงเนื้อหา เท่ากับ 1 และหาค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาครอนบาคของแบบสอบถามส่วนที่ 2-4 เท่ากับ 0.73, 0.79 และ 0.74 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา สถิติทดสอบทีแบบคู่ และทีแบบอิสระ ผลการศึกษา พบว่ากลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยความสมดุลในการตัดสินใจ การรับรู้ความสามารถตนเอง และพฤติกรรมการบริโภค ไม่แตกต่างกันทางสถิติ (p = 0.137, 0.564, 0.238 ตามลำดับ) นอกจากนี้พบว่า ภายหลังการทดลองกลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยความสมดุลในการตัดสินใจสูงกว่าก่อนทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p = 0.009) ส่วนคะแนนเฉลี่ยการรับรู้ความสามารถตนเอง และพฤติกรรมการบริโภคอาหาร ไม่แตกต่างกัน ทางสถิติ (p = 0.520, 0.851)
Article Details
เอกสารอ้างอิง
ประยุกต์ใช้โมเดลการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม
(Transtheoretical Model) เพื่อส่งเสริมพฤติกรรม
การออกกำลังกาย. วารสารวิทยาลัยพยาบาล
บรมราชชนนี นครราชสีมา, 19(1), 66-76.
ณิชาพัฒน์ เรืองศิริวัฒก์, ปาหนัน พิชยภิญโญ, และ
สุนีย์ ละกำปั่น. (2556). ประสิทธิผลของโปรแกรม
การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการรับประทานอาหาร
โดยประยุกต์ทฤษฎีขั้นตอนการเปลี่ยนแปลง
ในประชากรกลุ่มเสี่ยงเบาหวานชนิดที่ 2.
วารสารพยาบาลสาธารณสุข, 27(1), 75-87.
โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลโรงช้าง. (2558).
รายงานประจำปี 2557. พิจิตร: โรงพยาบาล
ส่งเสริมสุขภาพตำบลโรงช้าง
สมาคมโรคเบาหวานแห่งประเทศไทย. (2557). แนวทาง
เวชปฏิบัติสำหรับโรคเบาหวาน 2557. กรุงเทพฯ:
บริษัท ศรีเมืองการพิมพ์ จำกัด.
สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดพิจิตร. (2559). รายงาน
ประจำปี 2558. พิจิตร: สำนักงานสาธารณสุข
จังหวัดพิจิตร.
สำนักโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข
สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. (2559).
รายงานประจำปี 2558. นนทบุรี: สำนักงาน
กิจการโรงพิมพ์องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก
ในพระบรมราชูปถัมภ์.
Cohen, J. (1988). Statistical power analysisfor the
behavioral sciences Hillsdale, NJ: Erlbaum.
International Diabetes Federation. (2015). International
Diabetes Federation Diabetes Atlas. (Seventh
edition), retrieved 20 December 2016 from
www.diabetesatlas.org
Jiamjarasrangsi, W., Lohsoonthorn, V., Lertmaharit, S.,
& Sangwatanaroj, S. (2008). Incidence and
predictors of abnormal fasting plasma glucose
among the university hospital employees in
Thailand. Diabetes Research and Clinical
Practice, 79(2), 343-349.
Leonhardt C, et al. (2007). TTM-based motivational
counseling does not increase physical activity
of low back pain patients in a primary care
setting-A cluster-randomized controlled trial.
Patient Education Counseling, doi:10.1016/
j.pec.2007.09.018
Partapsingh, V. A., Maharaj, R. G., & Rawlins, J. M.
(2011). Applying the Stages of Change model
to Type 2 diabetes care in Trinidad: A
randomised trial. Journal of Negative Results
in BioMedicine, 10(13), 1-8.
Prochaska, J. O., & DiClemente, C. C. (1983). Stages
and processes of self-change of smoking:
Toward an integrative model of change. Journal
of Consulting and Clinical Psychology, 51(3),
390-395.
Salmela, S., Poskiparta, M., Kasila, K., Vaจhaจsarja,
K., & Vanhala, M. (2009). Transtheoretical
model-based dietary interventions in primary
care: a review of the evidence in diabetes. Health
Education Research, 24(2), 237-252.
Spencer, L., Wharton, C., Moyle, S., & Adams, T.
(2007). The transtheoretical model as applied
to dietary behaviour and outcomes. Nutrition
Research Reviews, 20, 46-73.
Spring, B., Moller, A. C., & Coons, M. J. (2012). Multiple
health behaviours: overview and implications.
Journal of Public Health, 34(Suppl 1), i3–i10.
http://doi.org/10.1093/pubmed/fdr111
Spritzler, F. (2012). A Low-Carbohydrate, Whole-
Foods Approach to Managing Diabetes and
Prediabetes. Diabetes Spectrum, 25(4), 238-243.
Stolar, M. (2010). Glycemic control and complications
in type 2 diabetes mellitus. American Journal
of Medicine, 23(3 Supplement), S3-11.
Tsenga, H., Liaoc, S., Wena, Y. & Chuanga, Y. (2017).
Stages of change concept of the transtheoretical
model for healthy eating links health literacy
and diabetes knowledge to glycemic control in
people with type 2 diabetes. Primary care
Diabetes, 11, 29-36.
