การประเมินมาตรการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันต่อโรคหัดเพื่อนำไปสู่ข้อเสนอแนะเชิงนโยบายในการกำจัดโรคหัดตามพันธสัญญานานาชาติ

บทคัดย่อ

ประเทศไทยได้ดำเนินโครงการกำจัดโรคหัดมาตั้งแต่ปี 2553 ตามที่ได้มีพันธสัญญาร่วมกับนานาประเทศ โดยอาศัยการให้วัคซีนพื้นฐานเป็นมาตรการสำคัญ ซึ่งในระยะแรกพบแนวโน้มผู้ป่วยลดลงตามลำดับ อย่างไรก็ตาม ได้เกิดการระบาดใหญ่ของโรคหัดในช่วงปี 2559-2562 โดยมีรายงานผู้ป่วยยืนยันโรคหัดรวม 12,667 ราย เสียชีวิต 48 ราย และมีจำนวนการระบาด 363 ครั้ง ซึ่งคณะกรรมการที่ปรึกษาทางวิชาการการกวาดล้างโปลิโอและโรคหัดตามพันธสัญญานานาชาติของกระทรวงสาธารณสุข ได้เสนอแนะมาตรการด้านการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรค ได้แก่ การเพิ่มและรักษาระดับความครอบคลุมการได้รับวัคซีนป้องกันโรคหัด และการให้วัคซีนป้องกันโรคหัดในกลุ่มเสี่ยง กรมควบคุมโรคจึงได้ดำเนินมาตรการด้านวัคซีนเพื่อยกระดับภูมิคุ้มกันต่อโรคหัดของประเทศ โดยในปี 2562 ได้มีการรณรงค์ให้วัคซีนในเด็กอายุ 1-12 ปี ที่ได้รับวัคซีนไม่ครบ ต่อมาในปี 2563 ได้มีการรณรงค์ให้วัคซีนในผู้ใหญ่กลุ่มเสี่ยง และได้ปรับเปลี่ยนตารางการให้วัคซีนเพื่อสร้างภูมิคุ้มกันให้เร็วขึ้นในปี 2564 การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินมาตรการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันต่อโรคหัดในประเทศไทย ปี 2562-2564 โดยใช้การศึกษาในรูปแบบวิจัยเชิงเอกสาร ผลการศึกษาพบว่าตั้งแต่ปี 2563 เป็นต้นมา จำนวนผู้ป่วยยืนยันโรคหัดมีแนวโน้มลดลง และไม่มีรายงานผู้เสียชีวิต รวมถึงมีรายงานการระบาดลดลงจนไม่พบการระบาดในช่วงปี 2564-2565 อีกทั้งมีรายงานจำนวนผู้ป่วยและอัตราป่วยโรคหัดลดลงในทุกเขตสุขภาพ ซึ่งผลการศึกษาจะนำไปสู่การพัฒนาข้อเสนอแนะเชิงนโยบายด้านการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันต่อโรคหัดในระยะถัดไป ประกอบด้วย การเร่งรัดและรักษาระดับความครอบคลุมการได้รับวัคซีนในเด็ก การลดช่องว่างทางภูมิคุ้มกันในประชากรกลุ่มเสี่ยง และการสำรองวัคซีนอย่างเพียงพอต่อการตอบโต้การระบาด โดยมุ่งหวังให้ประเทศไทยได้บรรลุเป้าหมายการกำจัดโรคหัดอย่างยั่งยืนต่อไป